Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Demograficznemegatrendywgospodarceświatowej
17
roku1800,zaśtrendtenwyraźnieprzyśpieszał,bowiemnastępnymiliard
pojawiłsięjużprzedIIwojnąświatową,choćT.Malthuswyprzedzająco
przestrzegał,iżtenprocesniemusiprzebiegaćbezzakłóceń.Przejściejed-
nakodindustrialnychdoliberalnychmetodreprodukcjikapitałuwywołało
odpowiedniekorektywzakresieredystrybucjipodziału.Kolejnemultipli-
kacje,którychefektembyłjużtrzecimiliardglobalnejpopulacjiwroku
1964niezmieniłyfaktu,żenastępnemiliardypojawiałysięwcorazszyb-
szymtempie,wskutekczegojużokołoroku2000Ziemięzamieszkiwało6
miliardówludzi.Następnemiliardyniebędąprzyrastaćwtakimtempie
jakprzewidywano,cozdajesiępotwierdzaćTomasPikettyjednoznacznie
nawiązującdodziełikoncepcjiKarolaMarksa14.
Nawetnieprzeceniająctrafnościzasady,iżwłaściwerozpoznanie-dia-
gnozaprzeszłościumożliwiazbudowanieadekwatnejprognozynaprzy-
szłość,nietrudnozauważyć,żewystępującewprzeszłościtrendyumoż-
liwiajązbudowaniewoparciuonieprognozrozwojudemograficznego
wprzyszłości.Wnaturalnymsystemiedemograficznymgłównyparametr
-jakimjestdługośćtrwaniażycialudzkiego-kształtowanyjestprzezwy-
sokąpłodnośćpomniejszonyprzezwysokiwskaźnikumieralnościnie-
mowląt,wysokąumieralnośćwposzczególnychkastachludnościiwefek-
ciestagnacyjnycharaktercałejpopulacji,wktórejprzeciętnetrwanieżycia
ludzkiegoniejednokrotnienieprzekraczało45lat.Nawetprogresywnapo-
tencjalniestrukturawiekuludnościniejestdyskontowanademograficznie,
botylkonielicznagrupaosobnikówpłciżeńskiej-decydującaoprokreacji
-dożywategoetapu,wzwiązkuzczymprzyrostnaturalnyjestniewielki.
Progresywnywdłuższejperspektywietrenddemograficznydajeosobie
znaćwpierwszymetapieprzejścia,wktórymszybkowydłużasięndalsze
trwanieżycia”wprzedziale45-55latjakoefektpoprawyhigieny,ochrony
zdrowia,cywilizacyjnychwarunkówżycia.Wpierwszymplanieskutkujeto
obniżaniemsięumieralności,przyciąglewysokiejdzietności,cotworzynie
tylkoprogresywnąstrukturęludności,alewręczeksplozjędemograficzną,
przedskutkamiktórejostrzegałT.Malthus15.
Drugietapprzejściademograficznegowykazujewydłużaniesiężycia
ludzkiego,alejużomniejszejdynamice,bowprzedziale55-60lat.Wdo-
datkupomniejszanyjestwiększymtempemobniżaniasiędzietności,jako
niekontrolowanegoefektukulturowo-demograficznego.Niekompensowa-
nyjestniestetyobniżaniemsięumieralności,apowiększanyobciążeniami
cywilizacyjnymi,wzwiązkuzczymcałapopulacjawykazujecorazsilniej-
14T.Piketty,KapitałwXXIwieku,Warszawa2015,s.151-156;B.Liberska,Globalizacja.
Mechanizmyiwyzwania,Warszawa2012,s.67.
15N.Federici,Demografawczorajidziś,s.287;P
.H.Dąbiński,Globalizacja-wyzwania
iszanse,Kraków2001,s.23-27.
