Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Demograficznemegatrendywgospodarceświatowej
23
Jeszczewiększewątpliwościpowstająprzykonstruowaniufunkcjipro-
dukcji,wktórejdobrawytwarzanewdanymgospodarstwie-wtymtakże
dzieci-uzależniasięodczasuniezbędnegodoichwytworzenia.Dochody
gospodarstwdomowychtraktujesięjakofunkcjęcentowarówiusługza-
kupywanychnarynkuiichilości.Dodatkowouwzględniasięteżczasroz-
porządzalnygospodarstwadomowego,awsumieskutkujetoprawiekla-
sycznąfunkcjąwyborukonsumenta.Funkcjęliniibudżetowejpełniwniej
dochódrozporządzalnyitakzwanekrzyweobojętnościwyboruużytecz-
nościdziecijakowypadkowepomiędzyilościąijakościądzieci.Wrezulta-
ciepunktoptimumpowstajewmiejscu,wktórymkrzywaobojętnościjest
stycznadonajwyżejpołożonejkrzywejdochodurozporządzalnego.
Nieulegawątpliwościzależnośćpomiędzyliczbądzieciaichjakością,
choćmożnamiećwątpliwośćcodotegodrugiego-alternatywnegowy-
znacznikafaktycznejliczbydziecijakowypadkowej-kombinacjiobutych
konkurencyjnychwzględemsiebieczynników.Większaliczbadziecizwięk-
szabezwzględnekosztyichutrzymania,alejednocześniepomniejszakosz-
tyjednostkowe,bowiemdopewnegopunktukosztybezwzględnerosną,po
czymdynamikaichwzrostuzaczynaspadaćpozwalającosiągnąćtakzwa-
nekorzyściskali.Kosztyutrzymaniaczworgadziecimogąbyćrelatywnie
niższeniżtrojga,botakzwanekosztystałe-minimumkosztówogólnych
gospodarstwadomowegomogąsięwtedylepiejrozkładać.Mniejszaliczba
dzieciumożliwiastworzenielepszychwarunkówrozwojowych.Wjedyna-
kałatwiejjestzainwestowaćdodatkowenakładynajegowykształcenie,po-
większonąopiekęzdrowotną,cowprzyszłościskutkowaćmożejegowyż-
szymikwalifikacjamizawodowymidyskontowanyminastępnienarynku
pracy.Stądniemożebudzićzdziwienia,gdyzdanychempirycznychwyni-
ka,iżrodziceowiększychmożliwościachdochodowychposiadająmniej-
sząliczbędzieciniżrodzinyzdolnychrejonówtabelidochodowej,wśród
którychdominująrodzinywielodzietne27.
G.Beckerzwracaexpressisverbisuwagę,iżpreferencjedlajakościdzieci
-kosztemichilości-wynikajązprzeświadczenia,żekwotainwestycjima
większąstopęzwrotuniżzainwestowanawinneformykapitału.Wzwiąz-
kuzpowyższymprzytaczaondaneempiryczneegzemplifikującedługo-
okresowezmianyrozrodczościistopniaskolaryzacjiwAnglii(1871-1900),
StanachZjednoczonych(1920-1930),Japonii(1950-1960),Tajwanie
(1960-1975).Szerokozakrojonyhoryzontczasowyprzeprowadzanychba-
dańniestanowi-jaksięokazuje-wystarczającegowarunkutrafnościwy-
prowadzanychznichwniosków.Pozytywnazależnośćpomiędzywielko-
ściądochodualiczbądzieciwrodzinieniebudziwątpliwości,aczkolwiek
27B.Balcerzak,Politykarodzinnawperspektywieintegracjieuropejskiej,Warszawa2003
s.68-83.
