Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
wielunauczycieli,którzypracująwszkolepoto,byodpowiedzialniełą-
czyćsiłęiwartośćoddziaływańpedagogicznychzichskutecznościądla
dobrawspólnegoiniepotrzebująministerialnegozobowiązaniadoswojego
zaangażowaniawproceskształceniaiwychowaniauczniów(B.Śliwerski
2010).Tymczasemciągłekontrolowanieimonitorowaniepracynauczyciel-
skiejkształtujewspołeczeństwieobraznauczycielijakoosóbniegodnych
zaufania(B.Śliwerski2010).
nWielunauczycielimapoczucieproletaryzacjiichzawodu,struktural-
negoubóstwa,którewsferzepublicznejjestswoistegorodzajupotwarzą
iupokorzeniemwstosunkudozadań,jakienakładananichspołeczeń-
stwomocądecyzjiswoichwładz”(B.Śliwerski2009,s.26).Nauczyciele
skarżąsięna:niekompetentnysposóbkierowaniaoświatą,ciągłezmiany
władzizarządzeńbezjakiejkolwiekodpowiedzialnościipodejmowanie
sprzecznychdecyzjiprzeznadzórpedagogiczny;nadmiernąbiurokratyza-
cjęczynnościpedagogicznych(sprawozdania,dokumentacja,asekuracyj-
nedlawładzpoświadczenia);złąorganizacjępracynauczycielawszko-
le(utrudnianiepracyprzezdyrektora,przydzielanienauczycielomzadań
wbrewichwoliikompetencji;instrumentalnehospitowanieiocenianie
nauczycieli);zbytsztywneramyprogramoweizbytmałoczasunareali-
zacjęprogramu;zawiśćiatmosferęmaterialnegoupokorzenia(B.Śliwer-
ski1998a).Niezadowolenieifrustracjanauczycielisąspotęgowaneprzez
stresującepoczucieodpowiedzialnościzażycieizdrowieuczniów,nieko-
rzystnewarunkiwmiejscupracy,spowodowanem.in.brakiempomocydy-
daktycznychizłymistosunkamimiędzyludzkimiwszkole,orazlękprzed
utratąpracy(zob.H.Sęk1994).
TużprzedwprowadzeniemreformyszkolnictwaB.Śliwerski(1999,
s.15),podsumowującstanszkoły,pisał,żenmożnamiećjedynienadzieję,
żenadchodzącareformaszkolnawyeliminujenajbardziejdotkliwedla
nauczycieliczynnikispołeczneiinstytucjonalne,którewypalająstanich
osobistegozaangażowaniasięwswojąrolęzawodową,niszcząnietylko
poczuciemisji,aleiodbierająimchęćdoobdarzaniauczniówswoimi
wartościami”.
Tymczasemwprowadzeniereformyw1999rokujeszczebardziej
spotęgowałoitaktrudnąsytuacjęnauczycieli,dostarczającimnowych
obciążeńioczekiwańspołecznych.Przemęczenie,poczuciezniechęcenia
idoświadczaniewszechogarniającegostresu,wtym–conajgorsze–brak
możliwościwyzwoleniasięspodjegoprzemożnegowpływu,powodują
wyczerpanieemocjonalneuwielunauczycieliorazchęćemocjonalnej
