Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Genezaprawawłasności.Czasystarożytne
czyobciążenie),anienaturyfaktycznej.Wwieluprzypadkachwłaściciel
możebyćpozbawionyprawadysponowaniarzeczą,zachowującprawo
własności,zdrugiejstronyosobafizycznamożerzecządysponować,nie
będącjejwłaścicielem.
Prawowłasnościniejeststosunkiemprawnym,leczprawem,zmocy
któregowłaścicielmawładztwonadrzeczą.Terminnwładztwo”
,jaksłusz-
niepodkreślaRozwadowski,wypełniawzasadziecałątreśćprawawłas-
ności,rozumianąwjaknajbardziejszerokimujęciu.Zteoretycznego
punktuwidzeniawłasnośćjestprawemnieograniczonym26.
Nanieograniczonościprawawłasnościzasadzasięcałakonstrukcja
nieograniczonegoiograniczonegoprawarzeczowego,wktórejtylko
własnośćtraktowanajestjakoprawoautonomiczne,natomiastwszyst-
kiepozostałeprawarzeczowemającharakterpochodnyodprawawłas-
ności,aograniczająjesamymswoimistnieniem.Ichwygaśnięcie,jak
równieżzanikpozostałychograniczeńprawawłasnościpowodują,że
zmocysamegoprawa,właśniezuwaginaswąistotę,własnośćstajesię
nieograniczona.Biorącpowyższepoduwagę,możnazdefiniowaćwłas-
nośćprywatnąjakorzeczoweiautonomiczneprawojednostkidowła-
daniarzecząmaterialną,wtreściswejnieograniczone,oilenienarusza
toobowiązującegoporządkuprawnego.Takpojmowanawłasnośćza-
wszebędzietylkojedna,bezwzględunasystemprawny,któryudziela
jejswejochrony.
Ówporządekprawny,wktórymsformułowaneograniczeniawłas-
nościpodwzględempodmiotowo-przedmiotowymalbodotyczącesamej
treściwłasności,determinujekażdorazowospołecznycharaktertegopod-
stawowegopodmiotowegowkażdejformacjispołeczno-gospodarczej,
poczynającodniewolnictwa,poczasydzisiejsze.Ahistoriawszelkiej
własnościjestniczyminnym,jakhistoriąograniczeńwłasnościprywat-
nejlubhistoriąprzepływuwłasnościpublicznejdorąkprywatnychivice
versa,albowreszciehistoriąkorzystaniazwłasnościspołecznej27.
WracającjednakdoczasówstarożytnegoRzymuinieodnoszącsię
dodziałalnościinterpretatorówzpóźniejszychepoknależystwierdzić,
26Jednakwpraktyce,doczegojeszczebędęwracał,możepodlegaćrozmaitymre-
strykcjom.
27Por.W.Rozwadowski,op.cit.,s.124-126.
24