Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
ZeuswymuszanaHermesieobietnicę,żeniebędziekłamał(conieznaczy,abyzawsze
miałmówićprawdę!)iwysyłaobusynówrazem,byodnaleźlibydło.Zdającsobie
sprawęzwielkiejsiłyHermesa,Apollopróbujezwiązaćmuręce,aleHermes–iluzjoni-
stajestzbytsprytny,bypozwolićsięskrępować.Chwytaswojąliręioczarowuje
Apollagrąnainstrumencie.
UrzeczonyApollochętniewymieniaswojebydłonaliręiprzejmujeopiekęnad
muzyką,zaśHermesstajesiębogiempasterzy(jakrównieżzłodzieibydła)orazhandlu
wymiennegoinegocjacji(podobniejakkradzieżyioszustwa).Braciastająsięnajlep-
szymiprzyjaciółmi.Hermesobiecuje,żenieokradnieponownieApolla.Przyjmujeod
Apollajegolaskę,czyraczejmagicznąróżdżkę,ponieważwypada,bytowłaśnieon
zostałbogiemmagiiiiluzji.WkońcuzostajeteżwyznaczonyjakoposłaniecdoHade-
sa,boga,którykierujeduszedoświatapodziemi.Tymczasem:
Małyjestpożytek,któryonprzynosi,łudzibezkońca
plemionaśmiertelnychludziwciemnościachnocy3.
WiększośćwspółczesnychspołeczeństwZachoduwydajesięczerpaćnatchnienie
zarchetypuHermesa.
Wtegorodzajupsychologicznejinspiracji,wedleujęciawypracowanegoprzezJunga,
osobazostaje„wyparta”przezspecyficznywzorzecarchetypiczny.Percepcja,warto-
ściowanieizachowanietakiejosobydokonywanesąpoddyktandowyobrażeńmających
swojepozaindywidualneźródłowkolektywnejlubobiektywnejpsychice.Osobistatoż-
samośćzostajepochłoniętaprzezarchetyp.Percepcjeświata,myślenieonim,atakże
wartościowaniego,kształtowanesąprzezpojedynczywzorzec.Procestenjestczęsto
ukierunkowywanynietylkoprzezenergięarchetypudanegowdoświadczeniuindywidu-
alnym,aleteżpoprzezarchetypicznewyobrażenieprojektowanenajednostkęprzezin-
nych.Analogiczniemożemymówićoinspiracjikulturowej,wktórejnaródalbospołe-
czeństwo,lubconajmniejkonkretnaczęśćpopulacji,jestwewładaniujakiegośarchety-
pu,copowoduje,żepercepcje,tożsamośćizachowaniagrupoweformowanesąwedle
pojedynczegowzorcaarchetypicznegoikierowaneprzezjednątylkotendencję.
Wydajesięoczywiste,żeodpewnegoczasunaderentuzjastycznieczcimyboga
rynku.Zaślepieniemagiąrynku,ochoczopopieranejestwrównymstopniuprzezpoli-
tycznychprzywódcówprawicyorazlewicy.Wichwyobrażeniuedukacjajużniejest
publicznymdobrem.Toprodukt,którynabywamy(czasemnawetzpomocąpaństwa)
dlasiebiealbodlanaszychdzieci,produkt,którymajedyniewartośćwymienną.Jeśli
kupujemymądrze,naszedziecibędąmogływytargowaćwzamianzaswojewykształ-
ceniedobrąpracę,poczuciewłasnejgodności,miejscewspołeczeństwieimniejlub
bardziejdostatnieżycie.
Wielokrotniepróbowanozidentyfikowaćto,cowyróżniaintelektualnąwrażliwość
końcaXXwieku.Jeślizatekstźródłowydlatychposzukiwańuznamy„Kondycję
ponowoczesną”Lyotarda4,będziemyskłonnipostrzegaćpostmodemizmjakonieunik-
nionąkonsekwencjęrewolucjiinformacyjnej.Wedługjegoanaliztransmisjainformacji
stałasięsprawądalekowiększegoznaczenianiżsamatreśćinformacji.Doszłobowiem
dotego,żeinformacjaniepotrzebujejużżadnegoźródłaanizewnętrznegopotwier-
3Tamże,s.47:576–578.
4J.F.Lyotard,ThePostmodernCondition,ManchesterUniversityPress1983.
