Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SzOLEM-ALEJCHEMMiliony!PowieśćgiełdowawliścikachO23
obejmujepowieści,zbioryopowiadań,dramaty,komedie,nowele,hu-
moreski,felietony,książkidladzieci.Byłnietylkojednymznajważ-
niejszychpisarzyjęzykajidysz,aletakżejednym,jakpiszeDanMiron,
znajwiększychmitotwórcówżydowskiejliteratury.Rabinowiczszerszej
publicznościznanyjestprzedewszystkimjakoautorDziejówTewjiMle-
czarza,spopularyzowanychprzezichbroadwayowskąwersję,jakąjest
Skrzypeknadachu4.Pisarzuznawanyjestzaczołowegożydowskiegohu-
morystę.Częstonieproblematyzujesięjednakwielorakichfunkcjijego
humoru.AjakwskazująDanMironczyDavidRoskies,śmiechSzolem-
-Alejchemamaswojąciemną,mrocznąstronę.Winterpretacjachtych
badaczyjawisięonjakokronikarzlękówitraumżydowskiejnowocze-
snościprzełomuXIXiXXw.niosącejzesobąprzemianymodeliizupeł-
nienowewzorcetożsamościreligijnej,kulturowejczypłciowej;rozpad
więzispołecznychiwykształcaniesięnowych;transformacjepercepcji
przestrzeniiczasuczydoświadczenienowoczesnychformprzemocy.
WswoichpowieściachRabinowiczznakomiciewygrywateróżnenapię-
ciataknapoziomienarracji,jakijęzyka,któratowarstwajegotekstów
jestszczególnietrudnawprzekładzie.
Rabinowicz,jakwielupisarzyżydowskichXIXw.,pisałpodpseudo-
nimem,któryoznaczaflPokójwam”.Dlapisarzyżydowskiegooświece-
nia(maskili),traktującychjęzykżydowskiwsposóbutylitarny,pisanie
podpseudonimembyłosposobemnarozwiązaniekonfliktuprestiżu,
jakiwiązałsięzpisaniemwjidysz,postrzeganymwówczasjakokultu-
rowoniższyniżelitarnyhebrajski.Dopieroprzemianyzachodząceod
ostatnichdekadXIXw.,wykształceniesięobieguelitarnego,różnych
dyskursóworazwielkichnarracjikrytyczno-ihistorycznoliterackich,
przyniosłystopniowązmianępozycjiiobrazujęzykaorazkulturyjidysz.
WprocesachtychniemałąrolęodegrałwłaśnieRabinowiczjakopisarz,
wydawcaikrytykliteracki.
JednakSzolem-Alejchemtowięcejniżpseudonim,tozarazemlite-
rackapersonaibohatertekstówpisarza,pośrednikmiędzyautorem,
4
Natentematzob.A.Solomon,WonderofWonders:ACulturalHistoryofFiddler
ontheRoof,NewYork2013.
