Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SzOLEM-ALEJCHEMMiliony!PowieśćgiełdowawliścikachO25
domówimiejscpracy.Doszłorównieżdomorderstwigwałtów.Być
możezatemnietylkowidmobankructwaspowijatomiastowpierw-
szymliściecharakterystycznymcieniem.
JakpiszeSalomonBelis-LegiswewstępiedopolskiegowydaniaDzie-
jówTewjiMleczarza5:
Użadnegozpisarzyżydowskichepokaprzejściowaniejestprzedstawiona
takwielowymiarowo,jakuSzolem-Alejchema.[...]Onwidziałiopisywałży-
ciewruchu,wnieustającejzmienności,jaknahuśtawce,zależnebądźod
fluktuacjiświatowegorynkupapierówwartościowych,giełdy,wrażliwena
prawopodażyipopytu.Czasnagli.Ogromnykrajdrży.Młodykapitalizm
rosyjskimaprzedsobąwielkiezadanie.Alechwiejesięjużnanogach.[…]
Gigantycznymorganizmemmiotająsprzeczności.
TłumaczemfragmentówpowieścinajęzykpolskibyłJerzyOhr,
pochodzącyzżydowskiejrodzinyintelektualista,wlatach90.XIXw.
współpracownikflIzraelity”.Ohrbudziłwśrodowiskuwarszawskimlicz-
nekontrowersjezewzględunawspółpracęzprasąantysemicką,gdzie
uchodziłzaekspertaodsprawżydowskichoraznaczęstootwarcieanty-
semickicharakterswoichtekstów6.Bezwątpieniajednakwtymwypad-
kujegozasługąpozostajeodkrycieSzolem-Alejchemadlakulturypol-
skiej,choćramy,wjakichsiętoodbywało,sąwysoceniejednoznaczne.
Ohrtłumaczącsięzzamiaruprzybliżeniaflliteraturyżargonowej”,swoją
inicjatywępodpieraautorytetemKlemensaJunoszySzaniawskiegojako
autoraiwydawcypierwszegoprzekładuzliteraturyjidysznapolski,
jakimbyłDonKiszotżydowski,defactogłębokaadaptacjapowieściMasoes
Binjominha-szliszli(PodróżeBenjaminaTrzeciego)SzolemaJankewaAbra-
mowicza,pierwszegoklasykaliteraturyjidysz.ZprzedmowydoDon
KiszotażydowskiegoOhrcytujejednakprzedewszystkimtefragmenty,
5
Szolem-Alejchem,DziejeTewjiMleczarza,tłum.A.Dresnerowa,Wrocław1989,
s.12–13.
6
Zob.m.in.Z.Kołodziejska,„Izraelita”(1866-1915):Znaczeniekulturoweiliterac-
kieczasopisma,Kraków2014,s.102–103.
