Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
13
1.1.2.Koncepcjawalidacji
Słowonvalid”pochodziodłacińskiegovalidus-mocny,nuzasadnionyidającysięza-
stosować;solidnyizwiązanyztematem,przeciwkoktóremutrudnoznaleźćzarzut”.Nie
majednoznacznegoporozumieniacodoznaczeniavaliditywnauce,jakkolwiekogólnie
przyjmujesię,żekoncepcjaodnosisiędonnaturyrealności”iżedefinicjajestnepiste-
mologicznymifilozoficznymproblemem,anieprostympytaniemopomiar”.Wlogice
validityodnosisiędowniosku,którymusibyćprawdziwy,jeżeliwszystkieprzesłanki
sąprawdziwe.PsychologowieogólnieprzyjmująrozróżnienieAmerykańskiegoTowa-
rzystwaPsychologicznegomiędzyzawartością,kryteriamiiwalidacjąkonstruktu,aich
głównezainteresowaniezawszewiązałosięzwalidacjątestówpsychologicznych.Zapo-
życzającterminologięzteoriipsychometrii,psychiatrzygłówniezajmująsięwalidacją
zbieżnąipredykcyjną,częściowozewzględunajejznaczeniedlawalidacjidiagnozy.
Zdolnośćprzewidywaniawynikuleczenia,zarównowsytuacjibrakuleczenia,jakiod-
powiedzinaspecyficzneterapie,zawszebyłapierwszoplanowąfunkcją,taklekarzy,jak
istawianychprzeznichdiagnoz[KendellR.,JablenskyA.,2003].
RobinsiGuzebyliprawdopodobniepierwszymi,którzyzaproponowaliformalne
kryteriadlaugruntowaniawalidacjipsychiatrycznejdiagnozy,aichpoglądmiałduży
wpływ,szczególniewAmerycePółnocnej.Wymienilipięćkryteriówdiagnozy:1)opis
kliniczny(włączającprofileobjawowe,cechydemograficzneitypoweczynnikiwyzwa-
lające),2)badanialaboratoryjne(włączająctestypsychologiczne,badaniaradiologiczne
ipost-mortem),3)odróżnienieodinnychzaburzeń(kryteriawykluczające),4)follow-up
study(włączającdowódnastabilnośćdiagnostyczną),5)badaniarodzinne(rodzinne
występowanie;familystudy)[RobinsE.,GuzeS.B.,1970].
TenschematzostałprzepracowanyprzezKendlera,którywyróżniłwalidatorypo-
przedzające(rodzinnaagregacja,osobowośćprzedchorobowaiczynnikiwyzwalające)
orazwalidatoryprognozujące,predykcyjne(diagnostycznaspójnośćwczasie,wskaźni-
kinawrotówiwyleczeńorazodpowiedźnaleczenie)[KendlerK.S.,1980].
PóźniejAndreasenzaproponowałandrugistrukturalnyprogramwalidacjidiagnoz
psychiatrycznych”iwymieniłakilkadodatkowychwalidatorów:genetykęmolekularną
ibiologięmolekularną,neurochemię,neuroanatomię,neurofizjologięorazneuroscience
poznawczą,którepotencjalniesąwstaniepołączyćobjawyidiagnozyzichneuralnymi
substratami[AndreasenN.C.,1995;JohnE.R.,2006;HughesJ.R.,JohnE.R.,1999].
1.1.3.HistoriapowstawaniaDSMiICD
Próbysklasyfikowaniazaburzeńpsychicznychdatująsięjużod3000latp.n.e.isą
odbiciempodstawowejludzkiejskłonnościdoradzeniasobiezchaosemizamieszaniem
poprzezkategoryzowaniezjawisknapodstawieregułorganizującychpostrzeganąrze-
czywistość.Systemyklasyfikacjisłużądocelówstatystycznych,epidemiologicznych
isprawozdawczych.Wwarunkachklinicznychjednymzpodstawowychcelówklasy-
fikacjijestułatwienierozpoznania,leczeniaizapobieganiazaburzeniompsychicznym.
Wymagatotakiegouporządkowaniasystemuklasyfikacji,bydostarczyćpewnejmocy
predykcyjnejpłynącejznadaniaetykietydiagnostycznejdanemuprzypadkowichoro-
bowemu.Owasiłaprzewidywaniamożeodnosićsięzarównodoskutecznościleczenia,
jakirokowania.