Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wprowadzeniedozagadnieńwielokryterialnegowspomaganiadecyzji
Wyróżniasiędwiegrupymatematycznychmetodoptymalizacji:statycz-
idynamiczną.Pierwszapoleganaposzukiwaniuwartościparametrów,
przyktórychrozwiązanienajlepiejspełniastawianeprzednimoczekiwania
(np.minimalizacjalubmaksymalizacja)wkontekścieustalonychuwarunko-
wań.Rozwiązaniemzadaniaoptymalizacyjnegowięcoptymalnewartości
parametrówdlaustalonegostanu.Jeżelinatomiastdziałaniedanegosystemu
zależyodfunkcjizmiennejwczasie,tj.takiej,naktórejprzebiegmożnawpły-
wać,towówczasmówisięooptymalizacjidynamicznej.Wtedykryterium
optymalizacjijestsygnałsterujący(wskaźnikjakości),naktórynakładane
ograniczenia.Samozadanieoptymalizacyjnesprowadzasiędoposzukiwania
takiegosygnałusterującego,zezbiorurozwiązańdopuszczalnych,dlaktórego
wskaźnikjakościprzyjmujewartośćoptymalną[139].
Oczywiściewwieluprzypadkachoptymalizacjaniepoleganastosowaniu
bardzoskomplikowanychmetod.Częstowystarczywłaściwieuporządkować
posiadaneinformacje,zastanowićsięnadtym,doczegodążymyijakicel
chcemyosiągnąć,abywybraćzdużymprawdopodobieństwemrozwiązanie
zbliżonedooptymalnego.
Analizującprocespodejmowaniadecyzji,możnazauważyć,żeprzywy-
borzenajlepszychdecyzjidecydentposługujesięnaogółniejednym,lecz
wielomakryteriamijednocześnie.Jakoprzykładmożnawskazaćsytuację,
wktórejdecydentdążydotego,bytworzoneprzezniegoplanyrealizacjido-
stawcharakteryzowałysięminimalnymikosztamiijednocześnieminimalizo-
wałyczasdostaworazmaksymalizowałyjakośćrealizowanychzadań.Fakt
tendeterminujepotrzebęposzukiwaniaodpowiednichmetodiniezawodnych
narzędziwspomaganiadecyzjipozwalającychnaocenędecyzjizpunktuwi-
dzeniawielukryteriów.Uzasadnienietodotyczywpierwszejkolejnościfor-
mułowanychcelów,którezistotyswojejzłożoneimają,naogół,wielo-
wymiarowąstrukturę.
Mającnauwadzeróżnorodnośćaspektów,którenależywziąćpoduwagę,
całośćwielokryterialnegowspomaganiadecyzjisprowadzasiędowyborude-
cyzjinajlepszejprzywszystkichograniczeniachorazpreferencjachdecydenta.
Coważne,dlakażdegowariantupowinnabyćprzeprowadzonaanalizaryzy-
kamożliwościrealizacjidanejdecyzjiijejskutkówwprzypadkuwdrożenia
(rys.1.2).
Niejednokrotniewpraktyceinżynierskiejtworzącukład(obiekt)op-
tymalnydotyczącyjednegozagadnienia,któryperfekcyjniezdajeegzamin
wokreślonymmiejscu,decydentnieprzypuszcza,żewtensposóbpogarsza
działanieukładuinnego,czasamiważniejszego.Naprzykładdlaprocesu
produkcyjnegonajtaniejjestprodukowaćjedentypasortymentu.Wówczas
16