Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
materialnieStowarzyszenieLuduPolskiegozałożoneprzez
emisariuszaSzymonaKonarskiegoisamazajęłasiętworze-
niemkomórkikobiecejtegostowarzyszenia.Głównymzada-
niemEwybyłoprowadzeniekonspiracyjnejkorespondencji
zagranicznejKonarskiego.
SpisekKonarskiegowykryto,jegosamegostracono,najbliż-
szychwspółpracownikówskazanonakaręśmierciiwostat-
niejchwiliułaskawiono,kilkunastuzesłanonadwadzieścia
latciężkichrobótwkopalniach,drugietylenalatakatorgi,zaś
ogromnąwiększośćwywieziononaSybir
,pozbawiającmajątku
iszlachectwa.Tymrazemporazpierwszywhistorii,pańnie
potraktowanoulgowo.Jedynymustępstwemnaichrzeczbyło
zachowanieprawstanu.Wpraktyceznaczyłoto,żeniemożna
byłowykonywaćnanichkarychłosty.WyrokEwyFelińskiej
okazałsięnajsurowszy,stanowiłprecedens.Nigdywcześniej
niezdarzyłosię,abykobietazostałaprzezwładzęcarskąpo-
traktowanajakżołnierz.ΠWiecznezamieszkaniebezutraty
prawstanuwBerezowiewgubernitobolskiejikonfiskatama-
jątku.”Niesamowitaodległość,zabójczyklimat.
Jednazeskazanych,młodziutkaJózefaRzążewska,dobro-
wolniezamieniswojemiejscezesłania,położonąbliżejPolski
Tarę,naBerezów,abytowarzyszyćEwie.
Pokilkumiesięcznymśledztwie,prowadzonymwKijowie,
napoczątkumarca1839roku,zwyznaczonympółtysiącem
rublisrebrnychrocznienautrzymanie,Ewawbrewwłasnej
woliwyruszawpodróż,któraprzerażanajodważniejszych.
Wkrajupozostawiadzieci,zktórychnajstarszaPaulinama
17lat,najmłodszaWiktoria–sześć.
Wtymmiejscuzaczynasiępamiętnik.
ΠWyjątkizdziennikapisanegowBerezowie”todzieło
unikatowepodkażdymwzględem–zarównowznaczeniu
materialnymjakiliterackim.Wkrótcepowydaniuspotkałje
loswiększościzesłańczychrelacji–zostałopoprostuΠzaczy-
tane”
.Pierwotnie,drukowanefragmentamiwΠAthenaeum”
(6)
