Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Możnauznać,żewnaukachozachowaniachludzkich
błędembyłobyraczejprzyjęcie,iżnieistniejąniejasności
związanezgeneząemocji,cobezpośredniorzutuje
naprzyjmowanerozumienietegofenomenu7.Według
Watsonanp.jedynietrzyemocjemogłybytowarzyszyć
człowiekowiniejakoodurodzenia,mianowiciestrach,
wściekłośćimiłość8.Zkoleiresztabogategowachlarza
procesówczystanówemocjonalnych,doktórych
odczuwaniazdolnajestistotaludzka,powstajewwyniku
oddziaływańspołecznych,aszczególniewprzestrzeni
procesówinterakcyjnych.TymczasemZygmuntFreud,
zainteresowanygłównieswojąkoncepcjąnieświadomości,
byłskłonnywiązaćemocjeznieświadomymiinstynktami
ipopędami,usiłującopisaćraczejdynamicznyproces,
wktórymdoświadczaneprzezosobęemocje,naktóre
największywpływmająprzeżyciaitraumyzdzieciństwa,
sągromadzonewrezerwuarzenieświadomości,gdzie
przefiltrowanedająpocząteknowymkonstrukcjom
psychicznym.JednakzarównoFreud,jakiWatsonpewne
typyemocjibyliskłonniumieszczaćwyraźniewobszarze
oddziaływańświatazewnętrznego9.
Niektórzybadaczezaproponowalijednakpośrednie
konceptualizacje.WedługPaulaEkmana,zajmującegosię
takżebadaniemrozpoznawaniaemocjiprzezludzi,można
mówićogrupieemocji,któraniemusibyć
uwarunkowanakulturowo,aludziepotrafiąrozpoznawać
jebeztrudunatwarzachprzedstawicielirozmaitychgrup
etnicznych.Sątowedługniego:gniew,strach,smutek,
radość,wstręt,pogardaizdziwienie10.PodobnieAntonio
Damasio,wychodzączbiologicznejperspektywy,
potwierdził,żejakkolwiekświadomośćjestcechą
wyłącznieludzką,tojednakemocjesąwspólneistotom
ludzkimizwierzętom,ztymżenależałobynapewno
mówićotzw.emocjachpierwotnych,występujących
powszechnie,orazemocjachwtórnych,które
sąemocjamispołecznymi11.Wśródtychpierwszych
uczonyówwymieniałzestawwdużejmierze
odpowiadającypropozycjiEkmana,awięc:strach,gniew,
