Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XL
SPECYFIKAIWARTOŚĆSZTUKI
niaexodusu,zyskujewyjątkowąwartośćwsytuacjiwyczerpaniasyste-
mukultury,dlaktórejjedynympozytywnymwyjściemjesttwórczeprze-
kroczeniewłasnychgranic.
Abramowskinazywającpięknem„uczucioweobliczeprzeżywanej
chwili”,efektintuicyjnego,wyzwolonegoodmyślistykaniasięześwia-
temrzeczy,takżetwierdził,żejestonocennejakopomagająceżyć
temu,cotworzyczłowiek,jakoprzeciwdziałająceuniformizacji,jako
umożliwiająceistotnezmianysumienia.Wtejkoncepcjipięknonie
jestnarzędziemułatwiającymaktywnośćintuicji,leczbędącymskut-
kiemtejaktywnościprzeżycieminspirującymczłowiekadoczynu,czy-
litwórczejaktywności.
5.Specyfikaiwartośćprzeżyciaestetycznegowujęciu
Abramowskiego
WkoncepcjiAbramowskiegoprzeżycieestetycznejestniezwykle
ważnedlaprocesurewolucjimoralnej.Jakoaintelektualnepomagaono
osiągaćwyzwolenieczłowiekaimożebyćźródłemautentycznejtwór-
czości,którawyrastazuświadomieniasobieprzezniegoprawdziwych
potrzebitęsknotorazdostrzeżenia,żeotaczającanasrzeczywistość
możebyćwistotnysposóbzmieniona.Abramowskizwracauwagęna
charakterstanówestetycznychitwierdzi,żepsychologiabłądzi,zali-
czająctestanydotegosamegotypuuczućjaknaprzykładuczucia
przyjemności,przykrości,zachwytu,żaluczysmutku,któresąodpo-
wiedziąnawydarzenia,wjakichuczestniczyczłowiek.Jegozdaniem
podobieństwojesttylkopowierzchowneilepiejjestprzyjąć,żeteuczu-
ciatowarzyszątylkoczasamistanomestetycznyminabierajądziękinim
specyficznejlekkościibezprzedmiotowości.
WStanybezimienneanalogiczneczytamy:„gdyjakieśuczucieist-
nieje,jestonowszędzie,wewszystkim;czujemyjewsobieiwświecie
otaczającym;barwiąsięnimzarównonaszeczuciacenestezyjne,poru-
szeniawoliimyśli,jakiwszystkieprzedmiotyzewnętrzne;jesttostan
rozproszony,ogólnetłowszystkiego,coświadomośćwtedyprzyj-
muje”60.Natomiaststanydoświadczeniaestetycznegosątostany,
60EAbramowski,Stanybezimienneanalogiczne,„PrzeglądFilozoficzny”
1911,R.14,z.2.
