Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.A.Zych,M.Kaleta-Witusiak,Geragogikaspecjalna–moralnymobowiązkiem...33
Iwreszciespołecznestarzeniesięodnosisiędotego,jakjednostkaspo-
strzegaprocesstarzeniasięijakodnosisiędoniejdanespołeczeństwo.Ten
rodzajstarzeniasięokreślazwiązkimiędzyjednostkowymdoświadczeniem
starzeniasięaspołeczeństwem,wktórymdanyczłowiekfunkcjonuje.Anali-
zującspołecznestarzeniesię,należyuwzględnićoczekiwaniazwiązanezwie-
kiem,aodnoszącesięm.in.:dorólspołecznych,statusu,sposobuubierania
sięorazkomunikacjiwerbalnejiniewerbalnej.Zatemstarośćspołecznapole-
ganaograniczeniusięjedyniedoroliczłowiekastaregoijestuwarunkowana
kulturowoorazpodlegaprzemianomwrazzezmianamiwobyczajowości
ispołecznymsystemiewartości(zob.Zych,2001,s.197,2005a,s.7).
Pozaindywidualnymstarzeniemsięnależyjeszczewyróżnićdemograficz-
nestarzeniesię,czylistarzeniesięludności.Jesttoprocesuznawaniapopulacji
zastarszązgodniezokreślonymkryterium,takimjak:wzrostproporcjiludno-
ścistarszejwcałejpopulacjilubzwiększenieliczbyosóbstarszychwstosunku
doliczbydzieci.Najwcześniejprógdemograficznejstarości,wyrażającysię
odsetkiem7%ludziwwieku65latiwięcejwstosunkudoogółuludności
(wskaźnikprzyjętyprzezdemografówONZ)bądźfrakcją12%osóbwwieku
60latiwięcejwstosunkudopopulacji(współczynnikstarościzaproponowa-
nyprzezpolskiegodemografaEdwardaRosseta,1897–1989),przekroczyła
Francja(w1870r.),następnieWielkaBrytania(1931),Niemcy(1937),Sta-
nyZjednoczone(1940),aw1967rokuPolska(Rosset,1959,s.14;Zych,
2001,s.43).W2001rokuludnośćwwieku65latiwięcejwPolscewynosiła
12,5%,wtymwmiastach12%,anawsi13,4%.Natomiastsubpopulacja
osóbwwieku60latiwięcejwynosiła16,8%,wtymwmiastach16,4%,ana
wsi17,4%(RocznikDemograficzny,2002).
Oddłuższegoczasumożnaobserwowaćniepokojące„znakiczasu”–ma-
nifestującąsięwżyciurodzinnymispołecznymprzemocwobecosóbsta-
rzejącychsięistarych,naprzykładwpostacizaniedbywania,dyskryminacji
wiekowejiuprzedzeńzewzględunawiek.Dyskryminacjawiekowa,nieto-
lerancjaiuprzedzeniazewzględunawiekdoczekałysięnawetopracowania
encyklopedycznego–niedawnoukazałasięwStanachZjednoczonychTe
conciseencyclopediaofageism,podredakcjąE.B.Palmore’a,L.G.Brancha
iD.Harris(2005).Wprzypadkuniepełnosprawnychosóbstarzejącychsię
istarychmożemymówićnawetopotrójnejdyskryminacji:zewzględuna
niepełnąsprawnośćorazzuwaginawiekipłeć.
