Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
EwaCzerniawska
Tęzależnośćopisujezasadaspecyficznościkodowaniasformułowana
przezEndelaTulvinga(1975;TulvingiThompson,1973).Według
niejszczególnieważnedlawydobywaniainformacjijestpodobień-
stwopomiędzysytuacjązapamiętywaniaiwydobywania.Natomiast
koncepcjaprzetwarzaniadostosowanegodotransferuwskazuje,że
skutecznośćwydobywaniazależyodsposobuzapamiętania(Morris,
BransfordiFranks,1977).Rezultatprocesuwydobywaniainformacji
zależyodtego,nailesprawdzianpozwalawykorzystaćsposóbprze-
twarzaniawtrakciezapamiętywania.Napodstawieprzedstawionych
danychmożnasformułowaćważnydlaedukacjiwniosek:
nWartośćsposobuprzetwarzaniainformacjizależyprzedewszystkim
odceluuczeniasię-lepszewynikiosiąganesąwtedy,gdysposóbprze-
twarzaniawtrakciezapamiętywaniabędzieodpowiadałwymaganiom
sprawdzianu”(LedzińskaiCzerniawska,2011,s.49).
Psychologiapoznawczazakłada,żeuczeniesięmożetakżeprzybierać
postaćzmianypojęciowej,którajestrodzajemakomodacji.Przeważnie
uczeniesiępolegananabywaniunowychinformacjiczyumiejętno-
ści,któremogązostaćwłączonedoprzechowywanejwcześniejwie-
dzyczyrepertuaruzachowań.Czasamijednaknowedanepozostają
wkonflikciezwcześniejsząwiedzą,przeważnietąnabytąwtrakcie
codziennychdoświadczeń.Koniecznejestwówczasdokonanieprze-
budowywcześniejszejwiedzy,czylizmianapojęciowa(Vosniadou,
2003).Ograniczaniesiędowzbogacaniawiedzywtedy,gdypotrzebna
jestzmianapojęciowa,prowadzidoniekorzystnychskutkówwpo-
stacibłędnychpojęć(czymodelisyntetycznych,Vosniadou,2003).
Nauczycielemusząsobieuświadamiać,wjakichprzypadkachkoniecz-
naokażesięzmianapojęciowaorazukazywaćjeuczniomipropono-
waćodmiennesposobyuczeniasię.
Najkorzystniejszedlabudowaniaspójnegosystemuwiedzyjestpo-
strzeganiezmianypojęciowejjakowspomaganyprzeznauczyciela
rozwójwieluróżnychpunktówwidzeniaorazbardziejabstrakcyj-
nejiogólniejszejperspektywy,którapozwalanawyjaśnienieszer-
szegozakresuzjawisk.Abyuczącysięzaakceptowalikonieczność
zmianypojęciowej,musząmiećodpowiednienarzędziapoznawcze
