Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
nieustalić,gdziesięzaczyna,azwyklejeszczetrudniejwyznaczyćmomentjego
zakończenia.AndrzejMałkiewicz,wksiążcezasadniczopoświęconejkryzysowi
gospodarczemupo2008r.,zauważył,żeHwniektórychwypowiedziachkażde
osłabieniedynamikinazywanebywakryzysem,inniautorzynawetprzypoważ-
nychperturbacjachunikajątejnazwy”.Wynikaćmatozfaktu,żeHsłowoto
niesiebowiemładunekemocjonalny,nietyleopisujerzeczywistość,ilewyraża
stosunekpodmiotudotejrzeczywistości”2.Wydajesię,żetenniecozbytmocno
postawionyproblem–botrudnouznać,bypojęciekryzysudotyczyłotylkoczy
nawetgłównieemocjipodmiotu(wpraktyce,sądzącpotreściksiążki,samautor
tychsłówtakżeniepostrzegasprawywtensposób)–wskazujenarzeczywiste
uwikłanietegopojęciawpewnąsymbolicznągrę.Któżbowiemchciałbybyć
Hwkryzysie”wporównaniudoinnych,szczególniewramachsystemuopartego
napowszechnejkonkurencji?Tospostrzeżeniewskazujenaważnącechęzja-
wiskakryzysu,jakąjestjegorelacyjność.Niebyłobykryzysu,gdybynieistniał
jakiśHnie-kryzys”.Wkryzysiejestsięalbowstosunkudoinnychalbodowła-
snejwcześniejszejkondycji(albowoburelacjachjednocześnie).Nawetistnie-
jącewliteraturzewizjeHkryzysupermanentnego”3,postrzegałytędomniemaną
stałośćwodniesieniudowcześniejszejsytuacjiodniegowolnej.Tarelacyjność
kryzysunieoznacza,żespołeczniaktorzynimdotknięciniemająjegoświado-
mościinigdyjejnieuzewnętrzniają.Wniektórychsytuacjach,choćbyodnoszą-
cychsiędopolitykipaństw,jestwręczprzeciwnie–okryzysiesłyszymyzewsząd.
Zpunktuwidzeniadecydentówetykietętęmożnazaakceptować,anawetmoże
sięonastaćważnączęściąichprzekazuideologicznego,gdyprzedstawisięją
jakoelementpowszechnejkatastrofyprzychodzącejzzewnątrz,rodzajkata-
strofynaturalnej,doktórejnależysiędostosować.Władzapubliczna,jeślibędzie
skutecznawprzekonaniudotegoprzekazu,możeuzyskaćpremięswoistego
Hzarządzaniakryzysowego”charakterystycznegodlasytuacjinadzwyczajnych.
Wtedywyjaśnienieniepopularnychspołeczniedecyzji–Hbokryzys”–możebyć
atrakcyjne,ściągającodiumdecyzjizramiondecydentówiprzenoszącjegdzieś
wponadnaturalnąprzestrzeń,nawetjeśliprzyczynykryzysusąjaknajbardziej
ludzkie4.
Zpolitologicznegopunktuwidzeniainteresowaćnasbędątepostaciekry-
zysu,któredotyczążyciazbiorowegowkontekścieorganizacjiwładzyspołecznej.
2
A.Małkiewicz,Kryzys.Polityczne,ekonomiczneiekologiczneuwarunkowania,Warszawa2010,
s.11.
3
NaprzykładteoriaimperializmuautorstwaFritzaSternbergawłożonaw1926r.F
.Sternberg,
DerImperialismus,Berlin1926.
4
Problemowitemupoświęcamwięcejmiejscawartykule:F
.Ilkowski,HKryzysjakokatastrofana-
turalna–rzeczoaktualnościLucácsa”[w:]B.Kaczmarek(red.),Metaforypolityki4,Warszawa
2013,s.121–133.
