Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
Wszerokimsensiecharakterpolitycznymawięcnaprzykładkryzysgospodar-
czy,gdyżsamymswymistnieniemstawiapytaniaojakośćokreślonychstosun-
kówspołecznych,wktórychzachodziprodukcjaiwymianadóbriusług.Próby
reakcjinakryzysgospodarczyzestronypaństwnadająjegopolitycznościwymiar
bezpośredni.Podobnierzeczsięmachoćbyzkryzysemekologicznym,dotyczą-
cymgeneralnierelacjimiędzyludźmiaresztąprzyrody,aleznówwodniesieniu
domniejlubbardziejodpowiedniegodlatychrelacjisposobuorganizacjispo-
łeczeństwa,zjegostrukturąwładzy,określonądynamikąisprzecznymiintere-
sami.Charakterpolitycznymająwięcnietylkokryzysypolitycznetoutcourt,czyli
odnoszącesiętoniezdolnościwypełnianiaswychfunkcjiprzezcałośćlubczęść
establiszmentupolitycznegodanegopaństwawzwiązkuzproblememutraty
legitymizacjiprzeżywanymprzezjegoelementy.Przytymnieprzekreślatoważ-
nościkryzysówpolitycznychwwęższymsensie,którychprzyczynyniekoniecznie
musząwspółgraćzinnymipostaciamikryzysupolitycznegowsensieszerokim.
Naprzykładdużaaferakorupcyjnamożepozbawićlegitymizacjispołecznejczo-
łowychpolityków,anawetcałepartieiinneorganizacjepolityczne,niekoniecz-
niewiążącsięprzytymzszerszymiwstrząsamigospodarczymiispołecznymi.
Częstojednakbywatak,żeto,comożnaokreślićmianemkryzysulegitymizacji
politycznej,towarzyszyszerszymzjawiskomkryzysowymworganizacjipolitycz-
nejspołeczeństwa.Możnateżzauważyć,żesystemdemokracjiparlamentarnej
wporównaniudoinnychformreżimówpolitycznychpaństwkapitalistycznych
charakteryzujesięstosunkowodużąelastycznościąwrozwiązywaniukryzysów
politycznychtoutcourt–szczególnie,gdyniesąoneczęściąkryzysuuogólnio-
nego.Skompromitowanawodbiorzespołecznympartialubjejpolitycymogą
zostaćpokolejnychwyborachzastąpieniprzezsiłyopozycyjne.Jeślikryzysjest
głębszy,dotyczącwiększejczęścilubnawetcałościpolitycznegoestabliszmentu,
zawszemogąpojawićsięnowesiłypolityczne–częstowyrastającezwrogich
muruchówspołecznychlubbędąceznimiwinterakcji–którewczęścilub
całościzastąpiądotychczasowe.Nieoznaczatojednak,żeparlamentaryzmuod-
parnianakryzysymająceszerszywymiarpolityczny.Wistocie,tezaokryzysie
reprezentacjiczykryzysiedemokracji(najczęściejwideologicznymuproszcze-
niuwiązanejbezpośredniozparlamentaryzmemtraktowanymjakojejjedyna
możliwapostać),dotyczyzwykletrudnościczywręcznieadekwatnościtejspe-
cyficznejpostacireprezentacjiwmomenciezaistnieniakryzysuwykraczającego
pozacodziennymiędzypartyjnyprzetarg,corodzipoczuciefasadowości,pozoru
ifaktycznejbezsilnościdemosjakorzekomegosuwerena.
Wkontekścierelacjipostacikryzysówmającychcharakterpolitycznywszer-
szymujęciuiruchówspołecznych,szczególnieważnymjestpojęciekryzysu
społecznego.Możnajerozumiećwdwójnasób.Popierwsze,wbezpośrednim
