Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dzialności”,któramabyćkontrolującą„mocąnadmocą”.Nowaetyka
mawięcbyćczynnikiemsamoograniczaniasięisamokontroliczłowieka
nadswoimiwytworami,naukąitechniką.Odpowiedzialnośćwrozu-
mieniuJonasamabyćremediumnawszelakiebłędywynikająceznie-
pewnychpodstawantycypowaniaprzyszłościorazniewłaściwegowar-
tościowaniajejpotrzeb.Tymsamymetykaopartana„zasadzieodpo-
wiedzialności”wypełniswoistą„próżnięetyczną”,którajestnieunik-
nionymskutkiem„erozji”tradycyjnej„etykinormatywnej”.Zasadaod-
powiedzialnościmabyćnakierowanaprzedewszystkimnaochronę
przedmożliwyminegatywnymiskutkami,anienakoncentrowaniesię
nawizjach„powszechnejszczęśliwości”.Zasadaodpowiedzialności
wymagawięcdbałościoto,cojużistniejenarównizdbałościąoto,co
możezaistnieć.WkonkluzjiJonasformułujeswoistyimperatyw„nowej
etykiodpowiedzialności”:takdlaistnienialudzkościwprzyszłości;
nie–dlabrakuprzyszłościdlaniej,czylidlaniebycia
19
.
Uzasadnienieobowiązkudbałościointeresyprzyszłychpokoleń
sprawiakłopotyprzedewszystkimnaturylogicznej.DieterBirnbacher
przedstawiatenproblemnastępująco:„Poto,abyAprzypisaćmoralne
prawowobecB,wydająsięniezbędneczterywarunki:
1.Aistnieje.
2.Amajakieśpotrzeby.
3.BposiadamoralnezobowiązaniawobecA.
4.Amoże/powiniendomagaćsięspełnieniaprzezBmoralnego
obowiązku,i/lubkażdyinnymoże/powinienwimieniuAżądaćod
Bspełnieniamoralnegoobowiązku”
20
.
Wtakimrazielogicznymjest,żeprzyszłepokoleniatakżemająobo-
wiązkiwobecprzeszłych,boteprzecieżistniałylubjeszczeistnieją(np.
dzieciwzględemrodziców).Teobowiązkisprowadzająsiędodbałości
opamiątkiponich,pielęgnowaniaitp.Przyszłemająteżlubbędąmiały
moralnezobowiązaniawzględemswychpoprzedników,którebędątym
większe,imwięcejoniwkładusiłiśrodkówpoświęcili,abypotomnimie-
lijaknajlepszewarunkiegzystencji.Trudnościsprawianatomiastuzasad-
nianiezobowiązańpokoleńteraźniejszychwzględemprzyszłych,gdyżte
———
———
—
19
H.Jonas,Zasadaodpowiedzialności.Etykadlacywilizacjitechnologicznej,prze-
kładM.Klimowicz,Wyd.Platan,Kraków1996,s.354-358.
20
D.Birnbacher,Odpowiedzialnośćzaprzyszłepokolenia,przekładB.Andrzejew-
ski,P.Jackowski,Wyd.OficynaNaukowa,Warszawa1999,s.89.
23
