Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Pozyskiwanieenergii
l
1783-pierwszawalcowniazwalcarkami
iinnymimaszynaminapędzanymiparą–
JohnWilkinson(1728-1808),Anglia;
l
1802-parowyholownikrzeczny„Char-
lotteDundas”–WilliamSymington
(1784-1831),WielkaBrytania;
l
1805-koparkazsilnikiemparowym–
OliverEvans(1755-1819),USA;
l
1807-pierwszyudanyparostatek;
l
1811-szybkobieżnamaszynadrukarska
–FriedrichGottlobKoenig(1774-1833),
Londyn;
l
1814-drukgazetprzyużyciumaszyny
parowejKoeniga;
l
1819-pierwszyrejsprzezAtlantyk
parostatku„Savannah”natrasieNowy
Jork–Liverpool;
l
1828-pierwszyeksploatowanydyliżans
parowy–GoldsworthyGurney(1793–
1875),Anglia;
l
1829-lokomotywa„Rocket”–George
Stephenson(1781-1848),Anglia;
l
1830-pierwszaliniakoleiżelaznej–
Stephenson,Anglia;
l
1839-pierwszamaszynaparowawKró-
lestwiePolskim–zostałauruchomiona
natereniazakładówtekstylnychLu-
dwikaGeyera(1805-1869).Urządzenie
tomiałomoc60KM,auzyskanamoc
byłaprzenoszonadourządzeńtkackich
zapomocąsystemupasówtransmisyj-
nych(rys.2.21);
l
1842-młotparowydokuciametali–Ja-
Rys.2.21.MaszynaparowaLudwikaGeyera
(1839r.)
mesNasmyth(1808-1890),Anglia;
l
1845-przemysłowaprodukcjaciągni-
kówparowych,Anglia;
l
1850-orkazapomocądwóchlokomo-
biliparowych,Anglia;
l
1852-prototypsterowca–balonześmi-
głemnapędzanymsilnikiemparowym–
HenriJulesGiffard(1825–1882),Fran-
cja;
l
1857-pierwszawindaosobowaznapę-
demparowym–ElishaGravesOtis
(1811-1861),NowyJork.
Innymrodzajemsilnikacieplnegojest
turbinaparowa.Wurządzeniutympo-
dobniejakwtłokowymsilnikuparowymod-
bywasięprzetwarzanieenergiiparywodnej
dopływającejzkotłanapracęmechaniczną.
Zasadadziałaniaobutychurządzeńjestjed-
nakzupełnieinna.Odmiennieniżwsilniku
tłokowymwturbinieparowejzachodzipo-
dwójnaprzemianaenergii:1)przezrozpręże-
nieparynastępujezamianaenergiicieplnej
parynaenergiękinetycznąstrumieniapary;
2)przetwarzanieenergiikinetycznejnapracę
mechanicznąwkanałachmiędzyłopatkowych
wirnika.
Pierwsząturbinąparowąbyłaopisana
wewstępieniniejszegorozdziałubaniaHe-
rona.Obudowietakiegourządzeniamyślał
takżeJamesWatt,któryjednakuznał,że
trudnościnaturykonstrukcyjnejuniemożli-
wiająbudowęturbinywwarunkachprzełomu
wiekówXVIIIiXIX.Napoczątkuwieku
XVIIwksiążce(1629r.)architektaGiovanni
Branca(1571-1645)pokazanourządzeniedo
rozcieraniaprochumoździerzowego,napę-
dzaneczymścoprzypominałokołowodne,
alezasilanebyłoparą(rys.2.22).Obecnie
przypuszczasię,iżbyłatotylkoidea,która
niezostałazrealizowanapraktycznie.Zpo-
mysłutegoskorzystałszwedzkiinżynierKarl
GustafPatrikdeLaval(1845-1913),któryw
roku1883opracowałprojektturbinymałej
mocy,zespecjalnymkształtemdyszygwa-
rantującymdużąprędkośćwylotowąpary
(rys.2.23).Wirnikturbinymiałtylkojeden
wieniecłopatekumieszczonychgęstojedna
zadrugą.Pozbudowaniutejturbiny(1889r.)
23
