Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
czypoetyki.Więcej,jeżeliktośchciałbyrozumiećestetykęBaumgartena
jakosamąlitylkoteorięsztuki(wewspółczesnymrozumieniu),tonicnie
zrozumienietylkozniej,alerównieżzcałegoniemieckiegoidealizmu.
AutorEstetykianalizujewprawdziewwielumiejscachsztukępoetycką,ale
traktujejąjakoszczególnymomentpoznaniazmysłowego.Sztukastanowi
dlaniegoobszarzainteresowanianiezewzględunasposóbjejprzeżywania
(czyliwartośćestetyczną),leczzewzględunareguły,którejąkonstytuują.
Sztukanieposiadarównieżdlaniegowartościautonomicznej.
ZtegowzględurekonstrukcjiteoriiestetycznejBaumgartenatowarzy-
szyćmusipodjęcieponownejrefleksjinadźródłowymsensemsamejestety-
ki,costanowizarazemdrugiceltejpracy.Badającźródłamyśliestetycznej
nietylkouBaumgartena,alerównieżuLeibniza,Wolffaipietystów
będziemyposzukiwaćodpowiedzinapytanieopostaćestetykijakota-
kiejiojejprzed
miot,zadaniaicele.Będziemyprzytymutrzymywaćtezę
owyjątkowościXVIII-wiecznejestetykiniemieckiejnatlemyśliangiel-
skiejifrancuskiej(coniewykluczaichwzajemnegowpływu).Ojejwyjąt-
kowościnieświadczyjednakinnycharakterudzielanychodpowiedzi,ale
raczejrodzajzadawanychpytań.Wnaszymprzekonaniu,niemieckamyśl
estetycznanietylkowypracowaławłasnąpropozycjęteoretyczną,lecz
wcałkowicienowatorskisposóbnakreśliłaprzedmiotbadańestetyki.
Wnaszymopracowaniuprzyjmuje
myczterygłównezałożeniainter-
pretacyjnei
1.Estetykaniejestrozszerzenie
mobszarupoetykiczyretoryki,ana-
wetsamejfilozofiitakjakwcześniejszateoriasmakurozwijanaweFrancji
czywAnglii.Niejestonarównieżrozwinięciemwcześniejszychteoriisztu-
kiipiękna,gdziezgodniezescholastycznymrozróżnieniemtapierwsza
należałabydofilozofiipraktycznej,adrugadometafizyki.AżdoXVIIIwie-
kupięknobyłokategoriąmetafizyczną,podczasgdysztukanależałado
sferypoiesis,będącwistociebliżejpojęciadobraniżpiękna.Estetykanie
zamykasięwrozważaniachnatematpięknaisztuki,alejestnaukąotym,
coestetyczne
4.ZaChristophemMenketwierdzimy,żeestetykapomiędzy
BaumgartenemaKantemnanowookreśliłaprzedmiotfilozofiiiwprowa-
dziłakategoriętego,coestetyczne,przenoszączarazempunktciężkościtej
pierwszejzprzedmiotuzjednejstronyorazpodmiotuzdrugiejnastruk-
turalnąjednośćpomiędzyjednymadrugim.Przedmiot(byt)estetycznyjest
zawszebytemndlanas”,toznaczyjestumieszczonywpewnejstruktu-
rzesensu(odnosisiętorównieżdonaszychstanówmentalnych).Zkolei
po
dmiotdajesięodnaleźćjedyniewdziałaniu,tojestwpodejmowaniu
określonychaktówintencjonalnych.Bytjestzawszebytemwperspektywie
4SłynnysłownikpojęćfilozoficznychRudolfaEisleraz1907rokudefiniujeestetykę
właśniejakondieWissenschaftvomÄsthetischen”.