Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
pod
miotu;pod
miotzaśdajesięodnaleźćjedyniewśródbytów.Pozwalało
towdalszejkolejnościmówićojednościpraxisorazmetaphysis,takcharak-
terystycznejdlacałegoprojektuklasycznejfilozofiiniemieckiej.Niezapo-
minajmyrównież,żetakdziśdlanasoczywistysystemsztukpięknychjest
produktemXVIIIwieku.Antyknieznałnaszegopojęciasztuki5.Baumgarten
używawprawdzieterminuarsliberales,alerozumiegowtradycyjnymsen-
siejakoumiejętnośćużytkowanianaszychwładzpoznawczych.Dlategoteż
dosztukwyzwolonychzaliczam.in.filologię,hermeneutykę,egzegetykę,
retorykę,homiletykę,poetykęczymuzykę.Baumgartennieznarównież
nowożytnegopojęciaautonomiisztuki.Taostatniazawszesłużyćmaokreś-
lonym(etycznym,politycznym,praktycznym)celom.Należysobiezatem
uświadomić,cojeststawkąwtejgrze.Głównymobiektemzainteresowań
Baumgartenaniejestdziałalnośćartystyczna,leczsztuka(dobrego)życia.
Regułyrządzącesztukąstanowiąregułydobregożycia.Jednakże,choćnie
możemymówićobezpośrednimprzejściupomiędzyteori!sztukiaeste-
tyką,nieoznaczato,żetaostatnianieprzeistoczyłasięwfilozofięsztuki
wrozu
mieniuSchellinga,HölderlinaczyHegla,przyczymnależypamię-
tać,żestanowiłaonadlanichprzedewszystkimpytanieocharaktereste-
tycznejracjonalnościirozumupraktycznego.
2.Samoto,coestetyczne,jesttunastępnierozumianenietylkowąsko,
jakodoświadczeniezmysłowe,alerównież,amożeprzedewszystkim,jako
ogólnyrodzajdziałaniaipraktyki6,którarealizujesięwpojedynczychzmy-
słowychprzejawach7.Niejesttozatemperspektywasensualistyczna,lecz
antropologiczna.WdefinicjiBaumgartenaestetykajestm.in.naukąreguł
rządzącychżyciemindywidualnymiwspólnym.Regułysztukistanowiąre-
gułypraktyki.Niemożemyrównieżzapomnieć,żenowożytnerozumienie
pojęciapraktykijestkonstruktemściśleoświeceniowym,ajegokształt
zawdzięczamymiędzyinnymiestetyce.Należyteżpamiętaćotradycjiher-
meneutycznej(pojętejsłuszniejakofilozofiapraktyczna),naktórąexplicite
powołujesięBaumgarten.Samapraktykarozumianajestszeroko–nietyl-
kojakopraktykaartystyczna,alejakopraktykawogóle,będącaczęścią
obszarutego,cozmysłowe.Dziedzinaestetyki–couwidaczniasiębyćmo-
żemniejwsamejAesthetica,alejużzcałąmocąwPhilosophiageneralisczy
Sciagraphiaencyclopediaephilosophicae–należyzatemzjednejstronydoepiste-
mologii,zdrugiejzaśdofilozofiipraktycznej,przyczymobieteperspektywy
5Por.PaulOskarKristeller,TheModernSystemoftheArts:AStudyintheHistoryofAesthetics
(II),nJournaloftheHistoryofIdeas”1952,nr1(13),s.43in.
6Niejesttotezanowa.PodobnąmyślzawarłjużKarolMarksw1.tezieoFeuerbachu.
7Wsprawienpraktycznego”wymiarupoznaniawnowożytnejfilozofiipor.Marek
J.Siemek,Poznaniejakopraktyka.Prolegomenadoprzyszłejepistemologii,nPółrocznikfilozoficzny
młodych”1986,nr1,s.8–20.
