Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
RozdziałI
jednostki,przedewszystkimwsferzeintelektualnej,przeprowadzanowtrze-
ciejdekadzieXXwieku.Naprzykład,wlatachtrzydziestychH.M.Skeels
iH.B.Dyeprzenosilikilkunastomiesięcznedziecizsierocińcadodomudla
osóbupośledzonychumysłowoioddawalijepodopiekęprzebywającychtam
kobiet.Udowodniliwtensposóbpozytywnyzwiązekmiędzyzindywidualizo-
wanąopiekąawzrostemilorazurozwojuwstosunkudodziecipozostawionych
wzakładzieopiekuńczym(Ainsworth1962,za:Lis1992:94).Kilkalatpóźniej
R.A.SpitznapodstawieprowadzonychwMeksykubadańporównawczychwy-
kazał,żerozwójdzieciumieszczonychwprzytułkuprzebiegałznaczniewolniej
niżdzieciprzebywającychwżłobkuzakładupoprawczego.Dlaudowodnienia
tejtezyautorposłużyłsięeksperymentem,wktórymniemowlętawprzytułku
umieszczonowosobnoustawionych,zasłoniętychprześcieradłamiłóżeczkach
ipozbawionokontaktuzotoczeniem.Przez3miesiącebyłyonekarmioneprzez
matki,któretylkowtymceluprzychodziłydoinstytucji,poczymkontaktyte
zostałyprzerwane,natomiastdzieciwięźniarekprzebywałyrazemwżłobku
imiałykontaktzeswoimimatkami(Spitz1945;Spitz1946,za:Baran1981:
19).Zastosowanemetodybadawcze,któredzisiajzpewnościąuznanezostały-
byzacałkowiciesprzecznezzasadamietycznymi,stanowiąświadectwoniskiej
pozycjiibezbronnościdziecipozbawionychopiekirodzicielskiejwówczesnym
społeczeństwie.Nastygmatyzacjęwychowankówplacówekwramachprowa-
dzonychwówczasstudiówwskazujetakżesłownictwoużywanedoopisuich
wyników.CzesławBabickipropagującyideępracywychowawczejprowadzo-
nejnabaziegruprodzinkowych,wcharakterystycedziecizdomówdziecka
stwierdzałm.in.,żedzieciomtakimbrakujeideałówipogodnegonastawienia
dożycia,bezwzględniedążąonedouzyskaniawłasności,mająnadmiernewy-
magania,ajednocześniesąbierne,nieposiadająumiejętnościpracy,sąniepeł-
nosprawneumysłowoileniwe,źlesięuczą,częstoniszcząikradną,sąbrudne
iobdarte(Babicki1929,za:Meissner-Łozińska2011:36).
Chociażzbiorowośćwychowankówplacówekniejestjednorodna,uwie-
luosóbwychowywanychwzakładachstwierdzanoodchyleniaspowodowane
urazamiwynikającymizseparacjiodbliskich28idoświadczeniamiinstytucjo-
nalizacji.WlatachczterdziestychipięćdziesiątychXXwiekuwynikitakichba-
dańwskazywałynaznacznypoziomróżnegorodzajudysfunkcji,opóźnieńczy
teżzaburzeńzachowaniastanowiącychrezultatbardzoniekorzystnychwarun-
kówwówczesnychplacówkach(Lis1992:93).Mimopoprawysytuacji,na-
daluznajesię,żeinstytucjonalizacjawokresiedzieciństwaskutkowaćmoże
nieprawidłowościamiwrozwojupsychofizycznymjednostkiiwprzebiegujej
dorosłegożycia.Uwychowankówplacówekstwierdzasięcechytakie,jak:ne-
gatywnyautowizerunek,niskasamoocena,stereotypowośćpostrzeganiasiebie
28ZgodniezkoncepcjąprzywiązaniaBowlby’ego,szczególnenegatywneznaczeniemadla
dzieckabrakstałościrelacjizpodstawowymopiekunem,czyliprzedewszystkimmatką,powodu-
jącyzaburzeniarozwojuemocjonalno-poznawczegoiosobowościorazproblemyznawiązywa-
niemipodtrzymywaniemintymnychwięziwdorosłymżyciu(np.Lis1992:60-61).
