Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
łowinasztukiapollińskieidionizyjskie,przezcowyznaczają
kierunkifilozoficznegomyśleniaorelacjiczłowiek–sztuka.
Wcześniepojawiłosięsformułowanie,żesztukasłuży
„upiększaniuludzkichdusz”.Wychowawcząrolęsztukimocno
łączonotakżezpięknem.WwiekuXIXJohnRuskingłosił
„religiępiękna”,widziałwsztucetożsamejzpięknemprze-
obrażającąsiłęspołeczną3.Wychowanieestetycznenapocząt-
kukojarzyłosięzelitaryzmem,ogładątowarzyską,dopierood
drugiejpołowyXIXwiekuzaczętostopniowoprzenosićpunkt
ciężkościnaupowszechnianiesztukiszerokiemugronuodbior-
ców.Podkreślonotakżeniebagatelneznaczeniekreatywności
itwórczegopotencjału,ukrytychwkażdejludzkiejistocie.Wy-
obraźnia,ekspresja,sztukatworzonanieprofesjonalnie(własna
aktywnośćtwórcza)stałysiępodstawąnowegomyśleniaidzia-
łaniapedagogicznegowpierwszejpołowieXXwieku,obecne-
gowEuropieiStanachZjednoczonych,nazwanegoNowym
Wychowaniem.ZwiązanyzruchemJohnDeweypropagował
łączeniedoświadczeniaestetycznegozcałościowym(życio-
wym)doświadczeniemczłowieka4.Przywołująctradycjęwy-
chowaniaestetycznego(choćbywtakiskondensowanysposób),
trzebawspomniećjeszczeoistotnymwkładzieHerbertaReada
ijegoksiążceEducationthroughArt5z1943roku,którastałasię
podstawąkoncepcjikształtowaniaczłowiekazintegrowanego,
wzbogaconegozjednejstronydziękiinterakcjomzdziełami
sztuki,zdrugiejzaśdziękiwłasnejaktywnościtwórczej.
Nagrunciepolskiejpedagogikizagadnieniewychowania
estetycznegopojawiłosięnapoczątkuXXwieku.Jakoprekur-
sorówpedagogicznegomyśleniaorelacjisztuka–wychowanie
3Zob.JohnRuskin,Sztuka,społeczeństwo,wychowanie:wybórpism,Za-
kładNarodowyim.Ossolińskich–Wyd.PAN,Wrocław1977.
4Zob.JohnDewey,Sztukajakodoświadczenie,ZakładNarodowyim.
Ossolińskich,Wrocław1975.
5HerbertRead,EducationthroughArt,FaberandFaber,London1958;
wydaniepolskie:Wychowanieprzezsztukę,ZakładNarodowyim.Ossoliń-
skich,Wrocław1976.
