Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MagdaHeydel
wielorakieformykontaktumiędzykulturowegoikomparatstkiinter
kulturowej.Interesujejąnieprzekładjakooperacjamiędzytekstami,
leczmiędzykulturamiczyświatopoglądami.Przekładwtmposzerzo
nymujęciutopraktkażyciawniejednorodnym,globalnymświecie,
opartegonamiędzykulturowychkontaktach,azarazemkategoriasto
sowanawnaukachspołecznychihumanistcznych.Wtmkontekście
postaćtłumacza(podobniejakpostacipodróżnika,podróżopisarza
ietnologa14)zyskujestatuspodmiotukomunikacjimiędzykulturowej,
obarczonegowładząiodpowiedzialnością,działającegopodwpływem
wielorakichczynników,skomplikowanegoinieoczywistego.
Chestermanzwracauwagęnatrzywymiarybadańnadtłumaczami:
socjologięprzekładuujmującątłumaczyjakoagensówwprzestrzeni
systemówspołecznych;kognitwistkęineurobiologiębadająceprocesy
mentalne,zwłaszczadecyzyjne;orazhistoriętłumaczeniaitłumaczy
wrazzichtłemkulturowym,stanowiącąważnyfagmenthistoriilitera
turyikultury.Badaczpisze,żepunktemwyjściadlaTranslatorStudies
jestzałożenie,żezatekstamistojąludzie,aistotąproponowanejprzez
niegozmiany–odwróceniekonfiguracji:otoludziemająstanąćprzed
tekstami.Cotoznaczywpraktcebadawczejianalitcznej?Napłasz
czyźniesocjologicznejChestermanchcebadaćsieciwspółpracy,insttu
cje,statustłumacza,jegomiejsceżyciaipracy(habitus);napłaszczyźnie
kognitwnej:procesymentalne,emocje,podejścia,psychologiępracy;
napłaszczyźniekulturowejihistorycznejzkolei–ideologię,etkęoraz
losytłumaczy.Wzwiązkuzwprowadzeniemnowejkategorii,jakąjest
tłumacz,obokdobrzeosadzonychwtradycjiprzekładoznawsMamodeli
porównawczych,procesualnychorazprzyczynowoskutkowych,badacz
proponujewprowadzeniemodeluagensów15.ZgodnieznimTranslator
Studiesskupiająuwagęnapodmiotachzaangażowanychwprzekład,
ichdziałaniach,postawach,interakcjachześrodowiskiemspołecznym
itechnologicznym,naichosobistchhistoriachiwpływie,jakiwywarli
czywywierają.Tłumaczstajesiętucentralnąkategorią,wperspektwie
którejdasięopisaćinnezjawiska.
NawetszkicowaprezentacjadokonańprzekładoznawsMawtrzech
wspomnianychobszarachbadawczychprzekroczyłabyramyartkułu,
14
WszerokiejperspektwieantropologicznejpiszenatentematJamesCliford,Routes.
TravelandTranslationintheLateTwentiethCentury,Cambridge–Mass–London1997.
15AndrewChesterman,TeNameandNatureofTranslatorStudies,dz.cyt.,s.20.
28
