Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wykładyzfilozofiispołecznej
wyraźniejniżPlatonwypowiedziałiopisałArystoteles.Jesttopewien
paradoks,ponieważArystotelesbyłtymmyślicielemstarożytności,który
nadobrąsprawędopieroinaugurujedziejefilozofii.Wspominaliśmy,
żeplatonizmuniemożnajeszczewłaściwieuznaćzasamoistnieukon-
stytuowanąfilozoficznośćmyślenia.DopierouArystotelesarozumstaje
sięrzeczywiściesobą,takżedlasiebie,awięcwswojejświadomości
isamowiedzy.Przyczymtaautokonstytucjarozumudokonujesięprzede
wszystkimpoprzezwyraźneiostreodgraniczenierozumuteoretyczne-
go,poznającego,czyliwłaściwegologosufilozoficznego,orazrozumu
praktycznego,związanegobardziejzetosem.Tendrugiurzeczywistnia
sięwetyceipolityce.Arystotelesuprawiafilozofięjużponiekądzgłębi
tegorozdziału,tegoodgraniczenia.Jegofilozofiapraktyczna,czylietyka
ipolityka,jestwgruncierzeczyczymśinnymniżuPlatona.UPlatona,
oczywiście,niebyłojeszczesamegotegorozdziału,czyliwłaściwienie
możnabyłomówićojakiejśróżnicymiędzyściśleteoretycznymrozumem
filozofującymijakimśjegopraktycznymzastosowaniemwżyciu,dzia-
łaniu,etycebądźpolityce.Przeciwnie,rozumbyłpraktycznywsposób
bezpośredni,acałafilozofiawgruncierzeczypełniłafunkcjęsłużebną
wobecdziałania.Byłakoniecznymdlańwstępem,koniecznymprzygo-
towaniem,aleswojespełnienierozumfilozoficznyznajdowałdopiero
wtworzeniurzeczywistości,osobowejrzeczywistościczłowiekai,amoże
przedewszystkim,społecznejrzeczywistościludzkiegoświata.Natomiast
uArystotelesamamydoczynieniaodpoczątkuzowymrozdziałem.
Filozofiapraktycznato,mówiącnajprościej,teoretycznebadanie
iteoretycznyopistychobszarówrzeczywistościludzkiej,któredotyczą
człowiekajakopodmiotudziałań,czyliobszaruetykizjednejstrony
ipolitykizdrugiej.Wpewnymsensiedochodzijeszczeestetyka,gdzie
mowaoczłowiekujakotwórcywsensieartystycznym,azatemświatdzieł
sztuki.Dlauproszczeniaobrazupominiemyjednaknarazietentrzeci
działArystotelesowskiejfilozofiipraktycznej.
Teoriarozumupraktycznego–otoczymjestfilozofiapraktyczna
Arystotelesa.WłaśniedlategoArystotelesowskiopisjestdlanasznacz-
niebardziejinteresującyniżplatońskafilozoficznośćwbezpośrednim
działaniu,wswejsamoprezentacji,wktórejjawisięjakopraktyczna,
działająca.Zapewnetowłaśnieukonstytuowaniesięfilozoficzności
czystoteoretycznej–owego
biostheoretikos
,jaktonazwieArystoteles,
życiateoretycznego,poznawczego,wyodrębnionegozinnych,bardziej
praktycznychsposobówżycia–umożliwiabezstronny,wsensienieuprze-
dzonegobadanianaukowego,opiswłasnejrzeczywistościprzedmiotowej.
4
