Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1234567891011121314
tytuletegodziełanapotykamydrugieważnewyrażenie,amianowicie,że
tojestwłaśnie
Elementarlehre
–flnaukaoelementach”podstawowych
albofilozofiaelementarna3.
WładzaprzedstawianiajestdlaReinholdanajpierwsząwładząele-
mentarnąidoniejpróbujeonzredukowaćobiepozostałewyższewła-
dze,mniejfundamentalne,przyktórychzatrzymujesięKantibierzeje
jakogotowe,jakosamooczywiste.MusimywtymKantauzupełnićipo-
prawić–powiadaReinhold–żenajpierwzejdziemytujeszczeokrok
wdół,wgłąbiodnajdziemyrzeczywistyfundament,rzeczywistąpod-
stawęrozdwojenianazmysłowośćiintelekt,nareceptywnośćispon-
taniczność,natreśćczyteżtworzywoiformęnaszegopoznania.Otóż
takimfundamentemmożebyćtylkowładzaprzedstawianiarozumiana
bardzoszeroko,jakowładzaświadomościpoprostu.Znowujesttowy-
raźnykrokpozaKanta.MożeniepozaKanta,alewłaśniewgłąbtego,
wyraźnykrokwdrążeniutegofundamentuijegoposzukiwaniu.
UKantawgruncierzeczysamterminflświadomość”oczywiściewy-
stępuje,takjakterminflprzedstawienie”,aleprzedewszystkimwtakim
znaczeniu,którenajpełniejzarysowanejestwdedukcjitranscenden-
talnej,czylijakoświadomośćwogóleczyteżświadomośćczysta,którą
Kantostateczniewyprowadzazpierwotnej,źródłowej,transcendentalnej
apercepcjiijejjedności.Aletaświadomośćniejestżadnąkonstytutyw-
nąsiłą,którabierzeudziałwrzeczywistymprocesiepoznania,wwytwa-
rzaniunaszejwiedzy.Onastanowitylkotło,doktóregozresztąnigdynie
możnadotrzeć,tojestwłaśnietofljamyślę”,któremusimóctowarzyszyć
wszelkimmoimprzedstawieniom,jaktobrzmiwznanejdefinicjiKanta.
Jesttofljamyślę”transcendentalnejapercepcji,czyliapercepcjipostrze-
ganiasiebiesamegoalbosamoświadomości,którajednaknigdyniedo-
cieradoświadomościiwłaśniedlategojesttranscendentalna,onatylko
towarzyszyimusimóctowarzyszyćwszystkimświadomymprzedstawie-
niom–świadomesąbowiemtylkoprzedstawienia.Reinholduczyniłze
świadomościokreślenieswojegopodstawowegopojęciaiswojejnaczel-
nejzasady,którąnazywazasadąświadomości,
SatzdesBewuBtseins
,jak
jużpowiedziałem,tookreślenieniecoszerszeznaczeniowo,alewznacze-
niuReinholdachodziprzedewszystkimoto,żematobyćzasada,prin-
cipium,tezaczyteżtwierdzenie,ajednocześnietezanaczelna,pierwsza.
3
Pojęcietopojawiasięwpierwszymrozdzialezatytułowanym
ÜberdasFundamentdesphi-
losophischenWissens
wspomnianegodzieła,któregopodtytułbrzmiwrzeczywistości:
Einigen
ErläuterungenüberdieTheoriedesVorstellungsvermögens
.
11
