Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1234567891011121314
sięwrękopisieizostałdopieronapoczątkunaszegostuleciaodnale-
ziony,aopublikowanydopierowlatachtrzydziestych,wpełnymkry-
tycznymwydaniuzaśzamieszczonogodopierowedycjimonachijskiej
podredakcjąRauta.Otóżte
Medytacjewłasne
równieżsąmedytacjami
ofilozofiielementarnejReinholda.NatomiastSchulzepolemizuje
zReinholdemzpozycjihumowskiegosceptycyzmu.Zarzuty,jakiewysu-
wa,dadząsięsprowadzićdotrzechnajważniejszych.Pierwszyznichnie
jestwłaściwiespecjalnieoryginalny,bowjakiśtamsposóbformuło-
wałgojużJacobi,tenrzeczywiściepierwszykrytykKantawniemieckiej
filozofiiiliteraturze,wdodatkudoswojejksiążkioDavidzieHumie.
NieprzypadkowozbieżnośćkrytykJacobiegoiSchulzegojestwyraźnie
zapośredniczonaprzezichskłonnośćdofilozofiiHume’a.Trochęina-
czejukażdegoznichwyrażanaiinaczejsięartykułująca,alefascynacja
Humem,przedewszystkimjegosceptycyzmem,jestimwspólna.Otóż
tenpierwszyzarzutpojawiasięjużuJacobiego.Jesttozarzut,który
Jacobinazwałprzesądemontologicznym.Schulzerównieżnazywago
częstobłędemontologicznym.Jakłatwosiędomyśleć,jesttofigu-
ramyślowazapożyczonaodHume’a.Jesttobłądpolegającynatym,że
przyjmujesię,iżwarunkipomyśleniaprzeznasczegokolwieksątożsa-
mezwarunkamizaistnieniategoczegokolwiek,iżkoniecznośćmyślo-
wapokrywasięzkoniecznościąontologicznączyteżegzystencjalną.Jest
tostaryargument,wNiemczechznanynawetniezależnieodHume’a,
bowniemieckimoświeceniujeszczegruboprzedKantem,wkontekście
filozofiiWolffaiCrusiusaczęstorozważanorelacjępomiędzykoniecz-
nościąmyślową,akoniecznościąbytową.Iwłaściwiewiadomobyło
oddawna,isamKantotympisałjeszczewswoichpismachprzedkry-
tycznych,żetedwiekoniecznościsięwłaśnieniepokrywają,żedotyczą
czegośzupełnieinnego,żeczyminnymjest,jaktoformułowałjeszcze
Wolff,
Erkenntnisgrund
–podstawaczyteżracjapoznawcza,awięcracja,
którapozwalanamwtymporządkulogiczno-poznawczymcośwyjaśnić,
wywieśćzczegośinnego,aczyminnymjest
Realgrund
–podstawaczy
teżracjarealna,podstawaczyteżracjalubprzyczynaalbopowódrzeczy-
wistości,rzeczywistegoistnieniaczegośjakoprzedmiotu.Tegowłaśnie
dotyczypierwszyzarzutSchulzegopodadresemReinholdaitymsamym
całejfilozofiikrytycznej,ponieważReinholdzeswojąfilozofiąelemen-
tarnąreprezentujedlaSchulzegowłaściwykształtkrytycznejfilozofii
kantowskiej.Tymsamymtenzarzutzostajeprzeniesionyniesłusznie
naKanta,cozresztąSchulzemunieomieszkająodrazuwytknąćjego
krytycy–iFichte,iMaimonbędąotymmówićbardzojasnoiprzej-
25
