Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wykładyzklasycznejfilozofiiniemieckiej
rzyście,twierdząc,żeSchulzewykazujejakąśniebywałąignorancję,
bopowinienczytaćKanta,któryjużwprzedkrytycznymokresiesam
bardzowyraźniewskazywałteróżniceiakcentowałteniesprowadzal-
nościobuporządków–logicznegoiontologicznego.Racjalogicznanie
jesttożsamazprzyczynąmaterialnązaistnieniarzeczyjakotakiej.
DrugizarzutSchulzegotowgruncierzeczydookreślenieczyteżkon-
kretyzacjapierwszegozarzutu.Mianowicie,zarzutbezzasadnegoprzyję-
ciaprzezfilozofiękrytycznązasadyprzyczynowości.ZwłaszczaReinhold
wtymswoimdookreśleniu,wsamejfigurzededukcji,wposzukiwaniu
warunkówmożliwościtranscendentalnych,zdaniemSchulzego,posłu-
gujesiekategoriąprzyczynowości.PotemFichteiMaimonwreplice
zwrócąuwagęnato,żetoraczejSchulzepopełniatenżebłądontologicz-
nywtympunkcie,niesłusznieutożsamiająctranscendentalnąrefleksję,
zstępowanieodtego,codane,dowarunkówjegomożliwościzreduk-
cją,rozumowaniemredukcyjnymwsensielogicznym.Utożsamiającją
zatemzposzukiwaniemracjilogicznychdlaznanychnamnastępstw
alboteżzwnioskowaniemprzyczynowym,czyliposzukiwaniemnie-
znanychnamjeszczeprzyczyndlaskutków,któreznamy,któresąjuż
namdane.Niechodzituoprzyczynęanioskutki,powiedząjednogło-
śnieFichteiMaimon,taksamojakniechodzioracjelogiczneiichna-
stępstwawsensielogicznym.Chodzitubowiemoźródłatranscenden-
talne,opodstawycałości,któreobejmują,poprzedzająiumożliwiają
samąlogikęformalnąiwytwarzajądopierosamąkategorięprzyczyno-
wości.JednakzarzutSchulzegogłosi,żejesttobezzasadnestosowanie
kategoriiprzyczynowości.Jeżelibowiemzstępujemyiszukamywarun-
kówmożliwościprzedstawieniaczyteżświadomości,iznajdujemyje
wtychdwóchelementach–tezieiantytezie,jakpotemujmietoFichte
–którychsynteząjestświadomośćwmateriiiformie,toredukujemy
transcendentalnieteelementydoichwarunkówmożliwości,którymi
sąwspomnianedwapopędy,awtedy,jaktwierdziSchulze,otrzymuje-
myfakt,którymjestświadomość.Pojawiasięwówczaspytanie;skądten
fakt–iabynanieodpowiedzieć,szukamyjegoprzyczyny.Stosujemy
zatemzasadęprzyczynowości,którawmyślnaszegowłasnegosystemu
mabyćdopierowtymsystemieugruntowanaiwywiedzionajakokate-
goria.Niemówiącjużotym,żewtensposóbnaruszamyjedenzpodsta-
wowychzakazów,jednązpodstawowychrestrykcjikantowskiejkrytyki,
którazabraniastosowaniakategoriipozaobszaremjejważności,czyli
pozaobszaremmożliwegodoświadczenia.Apriorycznewarunkimoż-
liwościdoświadczenianienależądosamegomożliwegodoświadczenia,
26
