Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałII.Kształtowaniesięinstytucjiwyłączeniasędziego...
nocentyIIIgłosiłzaś,iżdopierowbrakuzgodnegostanowiskastron,to
sędzia,któregodotyczyłyzarzutystronniczości,mógłdelegowaćinnego
sędziegodorozpoznaniadanejsprawy85.
Przyczynawyłączeniasędziegomiałazostaćudowodniona.Kwestiata
początkowoniebudziławątpliwości.Uznawanojedynie,żeudowodnie-
niemożezostaćpominiętewprzypadku,gdybrakobiektywizmusędziego
jestoczywistyiniebudziżadnychwątpliwości86.Odroku1123–Isoboru
laterańskiego,potwierdzonoostatecznieregułę,wmyślktórejprzyskła-
daniupisemnegownioskuowyłączeniesędziegonależałopodaćuzasad-
nionąprzyczynętegowyłączenia(poglądyTankredazHauteville87).
Dodyspozycjistronypokrzywdzonejnieuczciwympostępowaniem
sędziegorozstrzygającegodanąsprawępozostawałytakżeinneśrodki
prawne.Niesposóbniewspomniećoskardzepowszechnej(actiopopula-
ris).Skargapowszechnaznanabyłajużwantycznympostępowaniusą-
dowym.Wnoszonojącodozasadywformieustnej,awniektórychprzy-
padkachtakżewformiepisemnej88.
Nagrunciepowyższychrozważańwidać,jakwielkąwagęprzykładano
dozagadnieniarzeczywistejrękojmibezstronnościprocesujużodnaj-
dawniejszychczasów.Należymiećjednaknauwadze,iżpotrzebyprak-
tykisądowejzmusiłydoposzukiwańlepszych,bardziejprecyzyjnychroz-
wiązań,będącychwstaniesprostaćzagrożeniombezstronnościsędziego.
2.3.Epokanowożytna
Wepocenowożytnejdużomiejscapoświęconoformułowaniupostu-
latówdotyczącychszczególnychkwalifikacjisędziego.Wzasadzieod
XVIw.wprocesiepolskimugruntowałasięzasadaniezawisłościsędziow-
skiej.Wokresiedemokracjiszlacheckiejdeputaci–obieralniprzedstawi-
cieleszlachtyiduchowieństwam.in.dowładzsądowniczych–musieli
składaćprzysięgę,iżflniesąsługamirękodajnymianijurgieltnikami89któ-
85Tamże,s.168in.orazpodanetamźródła.
86Tamże,s.170in.orazpodanetamźródła.
87Tamże,s.178.
88B.Lesiński,W.Rozwadowski,Historiaprawasądowego.Zaryswykładu,Poznań1992,s.34.
89SłowopochodzenianiemieckiegooJahr–rok,Geld–pieniądze,najemnik,sprzedawczyk,
osobaotrzymującacorocznyżołd–W.Kopaliński,Słownikwyrazówobcychizwrotówobcojęzycz-
nych,Warszawa1999,s.244.
42
