Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wprowadzenie
jednostkęzapośrednictwemreprezentującychgosymboli.Wyrażająonenaród
jakowspólnotęlosów,świadcząoprzynależnościnarodowejjednostekigrup,
budząemocjeisłużąjakokatalizatordziałaniazbiorowego.Wszyscyczłonkowie
narodumajądostęp-przynajmniejczęściowy-donarodowegouniwersum
symbolicznego,aleniewszyscymająwystarczającekompetencje,abytworzyć
iinterpretowaćskładającesięnatouniwersumsymbole.Operowanienimito
domenaintelektualistówiartystów,awięcjednostekowysokimkapitalekulturo-
wym,któremonopolizująinterpretowanieświata,opracowująkoncepcjęnarodu,
wyrażającejąsymboleorazichinterpretacje.Wkonstruowaniuuniwersum
symbolicznegonaroduważnąrolęodgrywająrównieżpopularyzatorzy-tacy
jakdziennikarzeczynauczyciele-którzyupowszechniająwybranesymboleiin-
terpretacjewspołeczeństwie1.Wartowtymmiejscudodać,żechociażwszyscy
onimają-mniejszylubwiększy-wpływnakształtuniwersumsymbolicznego
narodu,tojednocześniesamisąprzeztouniwersumkształtowani.
Badaczeanalizującyuniwersumsymbolicznenaroduwybierajązazwyczaj
przekazywerbalne:literaturępiękną,publicystykę,pracenaukoweipopulary-
zatorskie,którepoddająsięścisłej,dyskursywnejprezentacji.Natomiastsfera
wizualnaiwpływającenajejkształtsztukiplastyczne-zewzględunaswoją
nieokreślonośćiwieloznaczność-stanowiąinny,bardzociekawyprzypadek
symbolizacjitreścizwiązanychznarodem.Ułatwiająbowiemwyrażanieniejed-
nolitych,nacechowanychnapięciememocjonalnympostawiprzyjmowanych
wobectychtreści.Sprzyjająrównieżgrupowejakceptacji,gdyżnatensam
symbolmogąsięzgodzićjednostkiróżnierozumiejącesymbolizowanepojęcie
izwiązaneznimwartości.AntoninaKłoskowskataktoujęła:
Symbolesąinterpretowanezawszeindywidualnie,aleczęstomanifestowaneiprzeży-
wanezbiorowo,cowzmagaichsiłęekspresyjną.Tworzoneprzezznanychindywidu-
alnychtwórcówwdziedziniesztukilubpowstającewanonimowymdoświadczeniu
zbiorowości,ostateczniekonstytuowanesązawszewjakimśzakresiezbiorowo,aprzy
swojejniejednoznacznościumożliwiajązarazembardzoosobisteizindywidualizowane,
alewspólneprzeżycie2.
Cowięcej,sztukiprzedstawiającepozwalająswoimodbiorcomnzoba-
czyć”abstrakcyjnekoncepcjenaroduitożsamościnarodowejopracowane
przezintelektualistów.Nadająrealny,nnamacalny”kształtnarodowymmitom,
1P
.Berger,T.Luckmann,Społecznetworzenierzeczywistości:traktatzsocjologiiwiedzy,
wyd.2,tłum.J.Niżnik,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2010,s.136-188;J.Kilias,
Wspólnotaabstrakcyjna:zaryssocjologiinarodu,WydawnictwoIFiSPAN,Warszawa2004,
s.87-146;A.D.Smith,TeNationMadeReal:ArtandNationalIdentityinWesternEurope,
1600-1850,OxfordUniversityPress,Oxford2013,s.6-9,171-173.
2A.Kłoskowska,Kultura,w:EncyklopediakulturypolskiejXXwieku:pojęciaiproblemy
wiedzyokulturze,red.A.Kłoskowska,WiedzaoKulturze,Wrocław1991,s.46.
