Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Polskośćisztuka
17
trudne-ibyćmożeprzekraczającemojemożliwości-uważamjednak,że
wartojepodjąć,abyzapoczątkowaćpoświęconątakiemunotwarciu”dyskusję.
Dlaczego„wyobrażeniapolskości”?
Jakjużpisałam,interesująmniesztukiplastyczne,wktórychupatrujęważnego
źródłamotywówikonograficznychiformodczytywanychjakonnasze”
,npol-
skie”
,nnarodowe”
.Pisząconich,posługiwaćsiębędępojęciemnwyobrażenia
polskości”
,któreniebyłodotychczasużywanewliteraturzepoświęconejsztu-
ceiwymagakrótkiegowyjaśnienia.Samterminnwyobrażenie”funkcjonuje
wsłownikuhistoriisztukinaokreślenieprzedstawieniaprzedmiotu,osoby,
sytuacjilubzjawiska,stworzonegowoparciuopoczynionewcześniejobser-
wacjeiwyobraźnię.Jeślisięgnąćpozahistorięsztuki,doliteraturypoświęconej
narodominacjonalizmom-termintennawiązujedojednejznajsłynniejszych
definicjinarodu,zaproponowanejprzezBenedictaAndersona.Nazwałonnaród
nwspólnotąwyobrażoną”
,ponieważczłonkowienaroduwyobrażajągosobiejako
ngłęboki,poziomyukładsolidarności”13,choć-taknaprawdę-nietylkonie
znająwiększościswoichrodaków,aleteżcodzienniedoświadczająnierówności
społecznych.Wierząrównież,żenaródjestsuwerennąwspólnotąpolityczną.
Przekonanietowynikazfaktu,żejestonartefaktemkulturowympowstałym
podkoniecXVIIIwiekupodwpływemfilozofiiOświeceniaorazwydarzeń
WielkiejRewolucjiFrancuskiej14.
Takadefinicjanaroduopierasięnapodstawowymzałożeniukonstrukty-
wizmuspołecznegogłoszącym,żerzeczywistośćspołecznaniejestludziom
bezpośredniodana,leczjestprzeznichtworzonawoparciuowspólniepodzie-
lanedoświadczeniairelacje.Społeczeństwostanowibowiemzbiórjednostek
igrup,którewtokunieustannychinterakcjinegocjująznaczeniaprzypisywane
obiektom,zdarzeniom,scenom,sytuacjom,kontekstomirelacjom.Dzięki
temunastępujeobiektywizacja-anastępnieutrwalenie-rozumieniaświata
społecznego.Perspektywękonstruktywistycznąprzyjmująautorzyzajmujący
sięwspółcześnietakimizagadnieniami,jaknuniwersumsymboliczne”15,nwy-
obrażeniaspołeczne”16czyteżnimaginariumspołeczne”17.Będzieonarównież
13B.Anderson,Wspólnotywyobrażone:rozważaniaoźródłachirozprzestrzenianiusięna-
cjonalizmu,tłum.S.Amsterdamski,WydawnictwonZnak”
,Fundacjaim.StefanaBatorego,Kra-
ków-Warszawa1997,s.21.
14Ibidem,s.18-21.
15H.Blumer,Interakcjonizmsymboliczny.Perspektywaimetoda,tłum.G.Woroniecka,Za-
kładWydawniczyNomos,Kraków2007;P
.Berger,T.Luckmann,op.cit.
16Patrznp.B.Baczko,Wyobrażeniaspołeczne.Szkiceonadzieiipamięcizbiorowej,Wy-
dawnictwoNaukowePWN,Warszawa1994.
17Patrznp.Ch.Taylor,Nowoczesneimaginariaspołeczne,tłum.A.Puchejda,K.Szyma-
niak,WydawnictwonZnak”
,Kraków2010;A.D.Smith,NationMadeReal...,op.cit.
