Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
WSTĘP
zktórychpierwszymożemiećodniesieniedozapachunieprzyjemnegotylko
nazasadzieeufemizacji6.
Celemniniejszychrozważań-którychprzedmiotstanowizapachrozu-
mianyjakowońprzyjemna-jestpróbazrekonstruowaniajęzykowegoobra-
zuzapachuzawartegowewspółczesnychpolskichtekstachnieliterackich7.
Przedstawiająckonceptualizacjezapachu,skupiamsięnanajbardziejdostęp-
nychtekstach,wktórychtakiekonceptualizacjesąwerbalizowane,awięcna
internetowychopisachpromującychperfumy8.Tekstyte(codośćoczywiste)
funkcjonująwprzestrzenipublicznejjakokomunikatyperswazyjne,ato
wpływaznacząconasposóbprezentowaniaproduktuisamopiszapachu,
aledodatkowouatrakcyjniaprzekaz.Umożliwiawychwyceniezarówno
skonwencjonalizowanych,stałych,powtarzalnychelementów,jakibardziej
swobodnych,indywidualnych,czasemwręczpoetyckichobrazów9.Mato
6Wydajesięjednak,żetakacałkowitaantonimicznośćniedotyczyleksemówzapach
ismród.Wjęzykupolskimbowiemleksemzapachmaniejednoznacznystatus:przezza-
pachrozumiesięzarównowszystkiewrażeniawęchowe,każdyrodzajwoni(np.wtytule
LingwistycznestudiumzapachówczyMetaforykazapachów),jakiwyłączniemiłewra-
żeniawęchowe,czyliwońprzyjemną(wrozumieniuopozycjidosmrodu,czylidowoni
nieprzyjemnej).
7Światzapachówjestnieogarniony,niedasięgozaprezentowaćwjednymopracowaniu,
podobnieniejestmożliweopisaniekonceptualizacjiiwerbalnychkonkretyzacjidoznań
zapachowychbezzawężeniakręguzainteresowańbadawczych.
8Możnarównieżsięgnąćdotekstówpromującychinnekosmetyki(dezodoranty,mydła,
żelepodprysznic,płynydokąpieliitd.),ponieważzapachjestichcechącharakterystyczną.
Jednakzewzględunato,żewprzypadkuperfumzapachjestnajważniejszączywręcz
jedynąistotnącechąfizyczną,towłaśnieichopiswydajesięnajlepszymmateriałemdo
badań.Opisyperfumdefactozawierająopisyzapachów,dotycząszerokiejgamyodczuć
węchowych,ponieważnaostatecznyzapachperfumskładasięwielewoni(zarówno
kwiatowych,owocowych,roślinnychczyzwierzęcych,jakispożywczych),podczasgdy
opisyinnychkosmetykówczęstojedyniewskazująnarodzajzapachuproduktu.(Korzy-
stamjedyniezopisówperfumprzeznaczonychdlaludzkiegociała,pomijamtedladomu,
samochoduitd.).Perfumyjakotakieniesąprzedmiotemopisuwniniejszejpracyinie
poświęcamimwniejwieleuwagi.Krótkąhistorięperfumprzedstawiamjedynieprzyoka-
zjiomawianiazapachujakozjawiskaspołecznegoikulturowego,nieskupiamsięjednak
naichcharakterystyce,specyfice,budowiechemicznejitp.Opracowań,którefachowo
prezentujązagadnienieperfumjakoproduktu(chemicznego,artystycznego,kulturowego),
jestnapolskimrynkubardzowiele,wśródnajważniejszychwartowymienićtakietytuły:
BeataHoffmann,Perfumy.Uwarunkowaniakulturowo-społeczne;JosephStephanJelli-
nek,Perfumy.Marzenieweflakonie;WładysławBrud,IwonaKonopacka-Brud,Podstawy
perfumerii;AndreaHurton,Erotykaperfum,czylitajemnicepięknychzapachów;Lizzie
Ostrom,Perfumy.Stuleciezapachów;AgataWasilenko,ŚwiatperfumorazTajemnice
pachnidła.
9RenataGrzegorczykowasugerujeodróżnienieprzeciętnegowidzeniaświata,które
zawierasięwfaktachsystemowychiodpowiadapojęciujęzykowegoobrazuświata,od
poetyckiejwizjiświata,któraodnosisiędoindywidualnegopostrzeganiarzeczywistości,
odmiennegoodpotocznego(Grzegorczykowa1990:47).Wprzypadkubadanychtekstów
niemożnamówićoichkonkretnymautorzeiindywidualnymnadawcy,zatemnawetjeśli
wtekście(reklamowymczypromocyjnym)pojawiająsięelementypoetyckie,niestanowią
oneindywidualnejkreacji.Mogąipowinnybyćtraktowanejakorealizacjapotencjiseman-
