Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI
ŚWIATZAPACHÓW
1.Zapachjakodoświadczeniezmysłowe
Zapach(łac.olfactus)tonietylkocechazwiązkówchemicznychlubich
mieszanin(odorantów),polegającanazdolnościdopobudzanianarządu
węchu,czyliodgrywaniarolibodźcówwywołującychwrażeniazmysło-
we(ncośmazapach”),aletakżewrażeniazmysłowe,odbieranewwyniku
działaniabodźcachemicznego(nktośczujezapach”),wywołanepobudze-
niemreceptorówwęchowychprzezniektórelotnesubstancjechemiczne22.
Powonienie-jakozmysłchemiczny-tozatemzdolnośćwykrywaniatych
substancjizapachowychwpowietrzu.Percepcjawonijestprocesembiolo-
gicznym(czyteżciągiemprocesów),którywymagazłożonychdziałańsieci
komórekukładunerwowego.Psychologiapoznawczadefiniujepercepcję
jakonprocesaktywnejinterpretacjidanychzmysłowychzwykorzystaniem
wskazówekkontekstualnych,nastawieniaiwcześniejnabytejwiedzy”(Nęc-
ka,Orzechowski,Szymura2006:278).Pierwszymjejetapem,koniecznym
ipodstawowym,jestrecepcjasensoryczna,czyliodzwierciedleniebodźców
wnarządachzmysłów(receptorach).Zgromadzoneprzezzmysłyinformacje
niemogłybynicznaczyć,gdybyniedalszeichprzetwarzaniewsystemie
poznawczym,któreodbywasiędziękiaktywnościumysłu.Podkreślając
znaczeniepercepcjiumysłowejwprocesiespostrzegania,takpiszeRenata
Grzegorczykowa,omawiającideekoncepcjipoznawczejkognitywistyRonal-
daLangackera:nnawetnajprostszeprocesypoznawcze,percepcjabodźców
zmysłowych,dokonująsięprzypomocyumysłu,któryselekcjonujebodź-
ce,scalaje,doprowadzającdoidentyfikacji(rozpoznania)percypowanego
przedmiotu”(Grzegorczykowa1996:20-21).Percepcjajestzatemprocesem
22Odwołujęsiędopowszechnychiłatwodostępnychdefinicjizapachuzawartych
winternetowejencyklopediiPWN(www.encyklopedia.pwn.pl)iWikipedii(www.pl.wi-
kipedia.org).
