Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
jestmownikupolsko-niemiecko-francuskimTrocazroku1764–nadrugąpołowęwieku
XVIII.Wyrywkowosprawdzaliśmywystępowanienaszychwyrazówhasłowychwsłow-
nikuKnapskiego(1621)iDaneta(1743–1745).ZapożyczeniawystępującewSłowniku
językapolskiegoSamuelaBogumiłaLindego(1807)datujemynaIIpołowęwiekuXVIII,
ponieważznacznaliczbaprzytoczonychcytatówzwyrazemhasłowympochodzizwieku
XVIII,aczasemiXVII.WyrazyzanotowanewSłownikuwileńskim(od1861)uważamy
zazapożyczonewIpołowiewiekuXIX,tezaśpoświadczonewSłownikuwarszawskim(od
1900)–zaznaneodIIpołowywiekuXIX.GalicyzmywSłownikujęzykapolskiegopod
redakcjąWitoldaDoroszewskiego(od1958)traktujemyjakozapożyczonewpierwszej
połowiewiekuXX.
Odwoływaliśmysiętakżedosłownikówhistorycznych:Słownikastaropolskiego
iSłownikapolszczyznyXVIwiekuorazprzygotowywanegoprzezIJPPANSłownikaję-
zykapolskiegoXVIIiIpołowyXVIIIwieku,któretoopracowaniaopartesąnaekscerpcji
dawnychtekstów,stądstanowiącenneźródłoinformacji.
Wceluprzedstawieniarozwojusemantycznegozapożyczeniacytujemydefinicję
znaczeniazaczerpniętąznajstarszegopolskiegoźródłasłownikowego,uzupełniamyją
odanezawierająceewentualneinnowacjeznaczeniowezanotowanewkolejnychsłow-
nikach.Dodatkowympowodemprzytaczaniadawnychdefinicjiznaczeniazapożyczeń
jestzapoznanieczytelnikazzawartościąstarychpolskichsłowników,dziśjużbędących
leksykograficznymizabytkami.
Częśćpolskązamykawskazaniefrancuskiegoetymonuzapożyczenia,costanowi
podstawowąinformacjęopochodzeniupolskiegowyrazu,doktórejograniczasięczęsto
większośćsłownikówwyrazówobcych.
Drugaczęśćartykułuhasłowegozawierawiadomościdotyczącefrancuskiegowyrazu
zapożyczonegoprzezjęzykpolski.Przyjejredagowaniuopieraliśmysięnainformacjach
podanychwDictionnairehistoriquedelalanguefrançaisepodredakcjąA.Reya(2006)
orazwTrésordelalanguefrançaisedostępnymonline.Nieprowadziliśmywłasnychbadań
dotyczącychhistoriiinteresującychnasfrancuskichwyrazów,atylkoprzekazujemydane,
najczęściejzresztąsiępokrywające,zawartewpowszechniedostępnychwyżejwymie-
nionychfrancuskichopracowaniach.Niepowołujemysiękażdorazowonaprzytaczane
publikacje,wskazujęjewięcwniniejszymwstępie.Jeślipodaneobjaśnieniapochodzą
zinnychźródeł,podajemyreferencjebibliograficzne.
Historięwyrazufrancuskiegorozpoczynamyodpodaniajegoformy,informacji
gramatycznejorazetymologii.Przytaczamynastępniedatępierwszegopoświadczenia,
formęiznaczenienotowanegowyrazuorazkolejnejegopostaciizmianyznaczeniowe
pojawiającesięwciąguwieków.Toistotnedlawyjaśnieniahistoriiznaczeniawyrazu
wjęzykupolskim,ponieważprzechowujeonniekiedysensywewspółczesnymjęzyku
francuskimjużniewystępujące.
Częśćfrancuskązamykadefinicjawspółczesnegoznaczeniaetymonuwjęzykufran-
cuskim,przeważnienapodstawietreścihasełwDictionnairealphabétiqueetanalogique
XXXV
