Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Dąbrowska,M.Pasieka,Okilkurzeczach,coniecałkiemnowe...
23
ZacięciedydaktyczneJanaMonetywidocznejestponadtowwykorzysty-
waniuprzezniegoobrazowegojęzyka:
DasAdjectivummußsichnachseinemSubstantivo,wieeinDienernachseinem
Herrenrichten,undmitdemselbeningleichemGenere,NumeroundCasustehen
[Przymiotnikmusipodążaćzaswoimrzeczownikiemjaksłużącyzaswoimpanem:
byćwtakimsamymrodzaju,liczbieiprzypadku]9
orazilustrowaniupodanychzasadprzykładamiczyporównywaniujęzyka
polskiegoiniemieckiego,np.wkwestiiwystępowaniarodzajnika:Ociecdobry,
anie:tenOciecdobrylubszykuwyrazówwzdaniu.Jakopraktykującylektor,
wiedział,żeniektóremiejscawgramatycepolskiejsąszczególnietrudne.
Starałsięwięcodrazujewyjaśnić,byzapobiecpowstawaniubłędów.
Kolejneopracowanie,którewzięłyśmypoduwagę,toJ.Popliński’sGrammatik
derpolnischenSpracheneubearbeitetvonProfessorDr.W.Nehring
10
.Pierwszewydanie
tejgramatykiprzypadana1829rok.Wybrałyśmywydaniesiódmezewzględuna
to,żeopracowanezostałoprzezWładysławaNehringa,wrocławskiegouczonego,
bardziejskoncentrowanegonateoriiniżnaprowadzeniuzajęć.Chociażbyła
togramatykaraczejopisowaniżdydaktyczna,topisanojązmyśląoNiem-
cachchcącychsięuczyćjęzykapolskiego.PonadtojejpowstaniewXIXwieku
orazto,żezostałauzupełnioniaujegoschyłkupowoduje,żemożnająuznać
zadziełowykorzystującemetodęhistoryczno-porównawczą.Itoodróżniają
odtrzechgramatykprzeanalizowanychprzeznaswcześniej.Osiemwydań
gramatyki11,wznawianychtakżepośmierciautora,świadczyojejpopular-
ności.JanPopliński(1796-1839)byłnauczycielemłacinyijęzykapolskiego
wgimnazjumwLesznie.UrodziłsięwPopłomykukołoOstrowaWielkopol-
skiego,studiowałwBerlinie,praktykowałwGimnazjumśw.MariiMagdaleny
wPoznaniu.Byłteżautoremwypisówzliteraturypolskiejorazpublicystą12.
WwydaniugramatykiPoplińskiegoz1830rokudziałSyntaxzaczynasię-
podobniejakuomawianegotuRotera(1616)-odregułskładnizgody(Von
derÜbereinstimmungundFolgederWörter),potemnastępująNominaCollectiva,
szykprzydawkiprzymiotnej(zuwagą,żeprzymiotnikmożestaćzarówno
przedrzeczownikiem,jakiponim),szykcałegozdania,któryjestdowolnyjak
9J.Moneta,EnchiridionpolonicumoderpolnischesHandbuchlubpodręcznikjęzykapolskiego,
Danzig1722,s.99.
10J.Popliński,J.Popliński’sGrammatikderpolnischenSpracheneubearbeitetvonProfessorDr.
W.Nehring,SiebenteAuage,Thorn1881.
11Pierwszewydanie:NeuenGunterschenBuchhandlung,Leszno-Głogów1829;1830
(wyd.2),Leszno1836,1840(wyd.4),1863,Toruń1881(wyd.7oprac.W
.Nehring),1901
(wyd.8),www.gramatyki.uw.edu.pl/book/361(dostęp:5.04.2016).
12InformacjeoautorzepochodzązPolskiegoSłownikaBiogracznego,www.ipsb.nina.gov.
pl/a/biograa/jan-chrzciciel-poplinski-nazwisko-rodowe-poplomyk(dostęp:5.04.2016).