Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kulturakonwergencjiatożsamośćdziełasztuki
17
dwudziestowieczniartyści(KazimierzMalewicz,MarcelDuchamp,Fer-
nandLégeriinni)umieszczalijąwswychpracach,odbywałosiętozawsze
zzachowaniemrespektudlaistnieniapierwowzoru.CytowanoobrazLeo-
nardadaVinci,respektującjegotożsamośćznaczeniowąiopatrującgodo-
datkowymiznaczeniamikonotacyjnymi.DlaMalewiczabyłonnośnikiem
ideirenesansowegohumanizmu,którąnapoczątkuXXwiekuawangarda
kwestionowała.DlaDuchampastawałsiępretekstemdozakwestionowa-
niakoncepcjidziełasztukilub(wedługinnejinterpretacji)roliczynników
percepcyjnychwdziałaniachartystycznych.Wkoncepcjikulturykonwer-
gencjibierzesiępoduwagęfaktyzwiązanezewspółczesnąłatwościąkopio-
waniaobrazów,przenoszeniaichnainnepodłożaiwłączaniawkonteksty
odmienneodartystycznych.MonaLisapojawiasiędziśprzecieżzarówno
jakoelementzwiązanyzreklamąokreślonychproduktówkonsumpcyjnych
jakinadruknakoszulce,wcalenieświadczącyotym,żeosobanoszącają
jestmiłośnikiemsztuki.Ludzie,zgodniezokreśleniemJenkinsanbiorąme-
diawewłasneręce”
,mieszająiłącząstareinowe,redefiniującichsens.Przy
tegorodzajudziałaniachnietyleujawniasięnowypunktwidzeniawsto-
sunkudouwzględnianegodzieła(cobyłowłaściwedlatradycyjnegostano-
wiskarelatywistycznegowestetyce),ilewwiększymlubmniejszymstopniu
ulegazakwestionowaniuizmianiejegotożsamość.
Jakimożebyćsenstegorodzajupraktyk?Pomijającaspektekonomicz-
ny(któryJenkinswielokrotnieakcentuje),możnawskazaćnawartościtakie
jakdemokracja,wolnośćikreatywność.Wcześniejprzyjmowanezałożenia
dotyczącereceptywnościpostawyestetycznejtraktowanesąjakoograni-
czająceiopartenazasadachautorytarnych.Dawniej,zarównowestetyce,
jakiwychowaniuprzezsztukę,odbiórdziełarozważanojakospotkanie
ztym,comożenaswzbogacićintelektualnieiemocjonalnie.Wtakiejsy-
tuacjinależnybyłszacunek,aprzynajmniejwzięciepoduwagęodrębności
iswoistościczyjegośutworu.Jeślichcieliśmykorzystaćzwłaściwychdla
niegowartości,trzebabyłootworzyćsięnanie,poddaćsięichoddziaływa-
niu.Dlategozarównoestetycyjakipedagodzysztukiocenialijakośćkon-
taktuzesztukąnapodstawiestopniaizakresuuchwyceniatego,codzieło
przynosi,czymjest.Estetycy(odrzucającyzwyklerelatywizmlubpróbujący
wróżnysposóbprzezwyciężyćgo)ustalalizasadywłaściwegoodbiorusztu-
ki.Pedagodzydążylidotego,żebyprzełożyćtekoncepcjenaodpowiednie
sposobydziałańwychowawczychprzygotowującychdorecepcjiutworów
artystycznych.Wobuprzypadkachwystępowałowyraźnezałożeniedo-
