Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
GrzegorzSztabiński
tycząceroliuwzględnieniatożsamościdziełasztuki.Czasamirozważano
jąjakoautonomiczną,podkreślając,żeutwórstanowiszczególnyrodzaj
jedności(jednośćwwielości,jednośćorganiczną),zktórąkontaktmoże
przyczyniaćsiędointegracjiosobowościodbiorcy.Winnychteoriachak-
centowanozwiązekdziełazpodmiotowościątwórcy.Tożsamośćutworułą-
czyłasięwtakimprzypadkuztożsamościąartysty,którawczasieodbioru
wymagałauszanowania.Koncepcjarelatywizmuestetycznegotraktowana
byłazwyklejakoniebezpiecznawłaśniedlatego,żenieuwzględnianowniej
autorytetudziełaiakceptowanonadmiernieprawoodbiorcówdoróżno-
rodnościindywidualnychlubgrupowychsposobówjegopercepcjiioceny.
Uważano,żerelatywiściprzyjmująbłędnedemokratyczneprzekonanie,że
oguścieniedyskutujesię,żekażdymaprawodowłasnegosposobuodbio-
ru,cozrównywałoopinieznawcówsztukiiprzypadkowych,niekompetent-
nychwidzówlubsłuchaczy.Przyjęcierelatywizmupowodowało,żedzia-
łaniapedagogasztukizmierzającedoudoskonaleniastosunkuodbiorcy
dodziełartystycznychtraciłypodstawę.Koncepcjakulturykonwergencji
nietylkozakładarelatywizmwnajbardziejskrajnychpostaciach,aleidzie
okilkakrokówdalej.Podważonyzostajetuzarównoautorytetdzieła,jak
iautorytetjegotwórcy10.Zamiasttegonapierwszyplanwysuniętyzostaje
odbiorca.Maonmożliwośćdowolnegointerpretowaniaioceny,arównież
bezceremonialnegoingerowaniadlawłasnychcelówwtożsamośćdzieła,
bezliczeniasięzzałożeniamitwórcywykorzystywanegoutworu.Ograni-
czeniestanowićmogąjużniezasadyestetyczne,atylkonormyprawnedo-
tycząceautorstwa.
Zagadnieniembliskimkulturzekonwergencji,uwzględniającympo-
wyższąproblematykę,jestnkulturaremiksu”
.Sprecyzowanietegopojęcia,
wujęciureprezentowanymprzezLawrence’aLessiga,wymagarozróżnie-
niadwóchtypówkultur.Wpierwszejznichremiksniewystępuje.Autor
określająskrótemRO(ReadlOnly)wskazującym,żedominującąrolępełni
wniejodbiórreceptywny.Uzasadniagozaakcentowanieprofesjonalizmu
twórcówidoniosłośćprzypisywanadziełom.OkulturzetejLessigpisze:
10Wkulturzeludowej,doktórejJenkinschętnieprzyrównujekulturękonwergencji,artyści
idziełaciesząsięrelatywniemniejszymautorytetemniżwkulturzeelitarnej.Wiejscyrzeźbiarzeczy
śpiewacymająrenomęwokreślonejokolicy,alenikomunieprzyjdzienamyślprzypisywanieich
dokonaniomwartościuniwersalnej.Wsąsiedniejwsidziałająinnitwórcyludowicenieniprzeztam-
tejszychmieszkańców.Pozatymwtwórczościludowejnierespektujesięzasadytożsamościdzieła.
