Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kulturakonwergencjiatożsamośćdziełasztuki
25
kieprzedmiotyzreprodukcjamimożnatakżekupowaćwsklepikachznaj-
dującychsięprzymuzeach.Działalnośćtatraktowanajest,cociekawe,jako
popularyzacjasztuki.Jeśliwięcnawetodbiorcachceuchwycićistotęjakie-
gośdzieła,zadanietookazujesiętrudne,abyćmożenawetniemożliwedo
spełnieniawświecienowychśrodkówreprodukcji.Zwracałnatouwagę
JohnBerger,próbujączrekonstruowaćmyśliwspółczesnegowidzastające-
goprzedoryginałemobrazu:
Znajdujęsięprzedtymdziełem.Mogęnaniepatrzeć.TenobrazLeonardanie
jestpodobnydożadnegoinnegonaświecie.NationalGalleryposiadaprawdzi-
wegoLeonarda.Jeślibędęsięmuprzyglądałwystarczającointensywnie,powinie-
nembyćwstaniejakośodczućjegoautentyczność.MadonnawśródskałLeonarda
daVinci:tenobrazjestautentycznyidlategojestpiękny23.
Bergerpodkreśla,żewystępujetuuwrażliwienienatożsamośćdzieła
jakorzadkiegoprzedmiotu,anienato,coonomówi.Wtradycyjnychkon-
cepcjachestetycznychpodkreślano,żejeślidziełosztukiuważasięzawy-
jątkowe,sobietylkowłaściwe,tozewzględunasposóboddziaływaniajego
formyitreścinaodbiorcę.Aspektyfizyczne,przedmiotowe,traktowano
tylkojakonośnikiwartości,tego,codziełomadoprzekazania.Tymczasem
dziś:
[dzieło]definiujemyjakoobiekt,któregowartośćzależyodjegorzadkości.
Wartośćtajestafirmowanaiszacowanaprzezcenę,jakądziełouzyskujenarynku.
Ponieważjednakjestonomimotondziełemsztuki”-sztukęuważasięzacoślep-
szegoodhandlu-twierdzisię,żejegocenarynkowaodzwierciedlajegoduchową
wartość24.
Określenietakiejwartościstajesiębardzoproste.Wystarczyprzejrzeć
katalogaukcyjnyczyjedenzwciążustalanychrankingówtwórców.Być
możejesttojedynysposóbuwzględnieniatożsamościdzieławkulturze
konwergencji,zapewnieniamuszerokiegozakresuoddziaływania?Berger
zwracateżuwagę,żetakistosunekdosztuki,któryosobomwychowanym
wtradycyjnejkulturzeestetycznejmożewydaćsięnaiwny,współgrazna-
komiciezwyrafinowanympodejściemdosztukiwieluekspertów.Świad-
czyćotymmożekatalogopublikowanyprzezNationalGallery,wktórym
zamieszczonyjestdługitekstdotyczącyMadonnywśródskał.Nieodnosisię
onjednak,jakzauważaBerger,
23J.Berger,Sposobywidzenia,przeł.M.Bryl,Poznań1997,s.21.
24Ibidem,s.21.
