Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
codziennego,dojakichnależyprzykładowotzw.pożegnaniewojownikana
stamnosieMalarzazChicago(2.ćw.
V
w.p.n.e.,il.1.)
1
orazwreliefachnastelach
grobowych,opatrzonychtylkoinskrypcjamiwymieniającymiimionazmarłych.
NienagannyobrazAteńczykadominujewsztukachplastycznychipozostawia
fałszywewrażeniedoskonałości.Bardziejwnikliwespojrzenieskierowane
podtęsztucznąpowłokęukazujeostrepodziałyzarównowświeciebogów,
jakiludzi:potwory,niewolnicy,obcokrajowcy-barbarzyńcy,anawetkobiety
topersonaenongratae.Podziałyteimplikowałyprzypisaniecechwyższych
jednejzestronikoniecznośćpodporządkowaniadrugiejstrony.Zwłaszcza
gdytadrugastronabezprawniesięgałapodobratejpierwszej,jakwprzypad-
kuwtargnięciagigantównaOlimpczyPersówdoAten.Wobuprzypadkach
rozegrałasięwojnaobronna,którejwynikzadecydowałolosachcywilizacji;
wobuprzypadkachistotneteżbyłyinterwencjespozasferybroniącychsię:
wwalkachzurodzonymiwTracjigigantamibogówwsparłHerakles,Greków
zaśm.in.trackibógBoreasz
2
.Tożsamepochodzenieagresoraialiantapokazuje
ambiwalentnystosunekGrekówdotegoościennegokraju.
Najstarszeprzedstawieniagigantomachiiwmalarstwiewazowym,obfitują
-
cewdrastycznesceny,pochodzązAkropolu,gdzienaczyniazłożonowdarze
wotywnymwodniesieniudowcześniejszychstarćpolitycznycharystokracji
ateńskiejwystępującejprzeciwkotyraniiwpołowie
VI
w.p.n.e.
3
.Wmalarstwie
czarno-iczerwonofigurowymgiganciukazywanibyliwsposóbkonwencjonal
-
ny,jakohoplici,ztendencjądoakcentowaniaichsłabościjakouzurpatorów,co
widocznejestzwłaszczaod2.ćw.Vw.p.n.e.przeznawiązaniedozwycięstw
nadPersami.NakyliksieMalarzaBrygosa
4(ok.490r.p.n.e.)wyraziścieodda-
nogłębokieiobficiekrwawiąceranygigantów,natomiastniecopóźniej,na
1
Kraków,MuzeumKsiążątCzartoryskich,MuzeumNarodowewKrakowie,
MNKXI
j1081a,por.TheBeazleyArchive(dalej:
BD
)207295;K.Bulas:Corpus
VasorumAntiquorum:Cracovie.Kraków1935,pl.11.1.
2
MitopoślubieniuOrejtyjiprzezBoreasza,przedstawianynajczęściej
w2.ćw.Vw.p.n.e.,nawiązujedowsparcia,jakiebógmiałudzielićAteńczykom
w480r.p.n.e.wwalkachuprzylądkaArtemizjon,por.Hdt.:7.189.
3
L.Giuliani:DieGigantenalsGegenbilderderanischenBürgerim6.und5.Jahr-
hundertv.Ch.W:GegenweltenzudenKulturenGriechenlandsundRomsinder
Antike.Hrsg.T.Hölscher.Berlin2000,s.263in.;S.Muth:GewaltimBild.Das
PhänomendermedialenGewaltimAthendes6.und5.Jahrhundertsv.Chr.Ber-
linjNewYork2008,s.268j328.
4
Berlin,AntikensammlungF2293,por.BD203909;J.D.Beazley:AnicRed-Figure
Vase-Painters.Oxford1963
2
,s.370;M.Wegner:Brygosmaler.Berlin1973,s.77j81;
A.I.Ivantchik:(Scythian’ArchersonArchaicAnicVases.ProblemsofInterpre-
tation.nAncientCivilizationsfromScythiatoSiberia”2006,nr12(3j4),s.209,
fig.4.
jΩΦΣΠΔΓΞΛΘ—14—
DorotaGorzelany—Ξ—ΘΛΞΓΔΠΣΦΩj
