Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kantarosieMalarzaAmfitryty
5(lata470j460p.n.e.)Posejdonatakujeswym
trójzębemitrzymanązgracjąnalewejręcewyspąNisyrosgigantaPolybotesa,
któryzranionywprawybokupadł,leczpróbujesięjeszczebronić.Nadrugiej
stronienaczyniaprzerażonygigantcofasięnakolanachprzedzbliżającymsię
niebezpieczniewężemDionizosa.Przewagabogówiichostatecznezwycięstwo
nigdyniezostałypodważonewscenachgigantomachii,którastanowiwzor-
cowyobrazwalkidlaludzizagrożonychatakiemniecywilizowanegoagresora.
Dionizosswoimwinnymdaremprzyczyniłsiędowprowadzeniaistotnego
czynnikaodgraniczającegokulturęgreckąodbarbarzyństwa.Szeregprzed-
stawieńdionizyjskichukazujemetodęiwłaściwysposóbkosztowaniawina,
którychtozachowańucząludzidzicysatyrowie,uosabiającymodelczłowie-
kawiejskiego
6.Scenytełącząświatpierwotnyzkulturowymobszarempolis
ikontynuowanesąprzedstawieniamisympozjonu,dostępnegotylkodlaoby-
wateliateńskich,wyłączniedlamężczyzn.Sympozjonoddajezatemdwojaki
podziałspołeczeństwa.Zjednejstronywinozmieszanezwodądefiniowało
przynależnośćsympozjastówdokulturygreckiej.Spożywanieczystegowina
7
niebyłoakceptowane,aokonsekwencjachjegonadużywaniaprzypominała
centauromachia.Dzikośćcentaurówodzwierciedlałazagrożeniedlaporządku
poliswynikającezkontaktówzbarbarzyńcamiiichzachowaniami,nieprzy-
stającymidoregułpanującychwpolis.Wwalkachtych,częściejniżwinnych
machiach,pokazywanośmiertelnezagrożenieGrekazestronyagresywnieata-
kującychcentaurów,choćsamajegośmierćniezostałanigdyprzedstawiona
8.
Opowieśćtadotykaistotydrugiegopodziałuspołecznego,takżezwiązane-
gozsympozjonem.Zewzględunapodobnydocentaurówbrakumiejętności
panowanianadswoimiczynamiiuczuciami
9,zsympozjonuizprawiecałego
życiapublicznegowspołecznościwykluczonokobiety.Narzuconykobietom
stylżyciawdomowymzaciszumiałchronićjeispołeczeństwoprzednimi
5
Boston,MuseumofFineArt98.932,por.BD205038;J.D.Beazley:AnicRedł,
s.482.34,832.36.
6
D.Gorzelany:Betweennatureandculture:theDionysianaspectofGreekcivili-
sation.W:Szkiceoantyku.T.III:Hermeneutykawina.Red.A.Kucz,P.Matusiak.
Katowice2017,s.23j44.
7
D.S.:16.87;Ath.:12.537.
8
Zob.amforazok.510p.n.e.,NowyJork,MetropolitanMuseumofArt56.171.23,
por.BD3756;M.B.Moore,D.vonBothmer:CorpusVasorumAntiquorum:New
York,MetropolitanMuseumofArt4.NewYork1976,pl.36.1j4.
9
Np.opowieścioPandorze,Helenie,Medeiczymenadach.Natematmizoginizmu
wźródłachpor.J.Czerwińska:Meandryobcościibliskościwkulturzegreckiej.
W:Obcy.FuneraliaLednickie—spotkanie14.Red.W.Dzieduszycki,J.Wrzesiński.
Poznań2012,s.29j46.
jΩΦΣΠΔΓΞΛΘ—Ξ—Graniceakceptacji:
kaloskagathos
vs.„inni”…
—15—ΘΛΞΓΔΠΣΦΩj
