Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Szwedzkimodelpaństwaopiekuńczego:wnioskizperspektywyamerykańsko-szwedzkiej
31
theWelfareState:RecoveryandBeyond[Reformapaństwaopiekuńczego:wyjściezkryzysu
idalszyrozwój]2.
WniniejszymrozdzialeprzedstawięwynikipraczespołuNBER-SNSzjegodwóchra-
portówzbadańszwedzkiegopaństwaopiekuńczego.Sądzę,żejegoanalizyioceny
dotyczącefunkcjonowaniaszwedzkiegopaństwaopiekuńczegosąinteresującenietylko
dlaSzwecjiipodobnychdoniejpaństwopiekuńczych,lecztakżedlakrajówbiorących
poduwagęmożliwośćzaprowadzeniapodobnychrozwiązańzabezpieczeniaspołeczne-
go.Jednocześnienależyzaznaczyć,żewielezagadnieńzwiązanychzfunkcjonowaniem
państwaopiekuńczegowiążesięzkompromisamimiędzysprawiedliwościąiwydaj-
nością,asposóbocenytakiegokompromisupozostajewostatecznymrozrachunku
kwestiąpolityczną.ZespółNBER-SNSanalizujetakiekompromisy,leczniezajmujesta-
nowiskacodoodpowiedniejpolityki.
Niniejszyrozdziałmanastępującąstrukturę.Podrozdział1.2przedstawiatłohi-
storycznegospodarkiszwedzkiejodpoczątkulatdziewięćdziesiątychwceluprzy-
bliżeniaistniejącychuwarunkowań.Podrozdział1.3stanowiopischarakterystyki
ModeluSzwedzkiegowrazzwynikającymistądpytaniami.Podrozdziały4i5sąskon-
densowanymistreszczeniamigłównychustaleńraportówNBER-SNSiogólnychwnios-
kówwyciągniętychprzezautorów.Podrozdział1.6zdajerelacjęzistotnychreform
politycznychwprowadzonychwżycieprzezcentroprawicowyrząd,któryprzejął
władzępodkoniec2006r.Rozdziałtenzamykapodrozdział1.7,przedstawiający
wnioski,jakiezdoświadczeńszwedzkichmogąwyciągnąćpaństwaprzechodzące
transformację.
1.2.Kryzysiwyjściezniego-szwedzkagospodarka
odwczesnychlatdziewięćdziesiątych
NapoczątkulatdziewięćdziesiątychSzwecjędotknąłpoważnykryzysgospodarczy.
Zbiegłsięonwczasiezostrąmiędzynarodowąrecesjągospodarczą,leczzałamanie
wSzwecjibyłogłębszeniżwwiększościinnychkrajów.Wlatach1990–1993produkcja
przemysłowaspadłaookoło18%,czyliwstopniuporównywalnymdozałamaniazlat
trzydziestych.Rejestrowanebezrobociewzrosłoz2do9%,a„całkowite”bezrobocie,
zuwzględnieniemosóbobjętychprogramamiaktywizacjirynkupracy,wzrosłodo14%,
costanowiłopoziom,jakiegoniedoświadczanoodczasówdepresjilattrzydziestych.
Równocześnie,costanowiłoczynnikskładającysiętakżenawystępująceproblemy,in-
flacjaspadłaz8%w1990r.do2%w1991r.Wydatkipaństwa,jużdotądwysokiewświe-
tleporównańmiędzynarodowych,wzrosłydorekordowegopoziomu70%PKB,awtym
2Badaniawramachobydwuprojektówbyłyfinansowaneprzezwieleszwedzkichfundacjinarzeczba-
dańnaukowych;głównymofiarodawcąbyłafundacjaHandelsbankensforskningsstiftelser.
