Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Diagnozazaburzeńwstaniezdrowiapodoświadczeniachtraumatycznych…
byłorównieżwPolsce-głównieprzezośrodekkrakowskipodkierownic-
twemprof.AntoniegoKępińskiego.ZainteresowanychCzytelnikówodsyłam
dotekstówKrzysztofaRutkowskiegoiEdytyDembińskiej(2015,2016),któ-
rzywPsychiatriiPolskiejwinteresującysposóbopisująhistorięiosiągnięcia
polskichbadaczy.Zewzględunanikłąwowymczasiemożliwośćwymiany
informacjinaukowejmiędzywschodemazachodemEuropypraceteniesą
jednakpowszechnierozpoznawalnejakoznaczącedlarozwojupsychotrau-
matologii.
Wlatach50.,60.i70.XXwiekupisanooasteniipoobozowejczypostę-
pującej,syndromieKZ,chorobie/zespolepoobozowym(RutkowskiiDem-
bińska,2015).Czynnikamietiologicznymiwrozwojuasteniibyływarunki
środowiskafizycznegowobozie:zimno,zatłoczenie,niedożywienie,praca
ponadsiłyorazstresemocjonalnyzwiązanyzdoświadczaniemprzewlekłego
terroru(Szymusik,1964).Dotypowychobjawówasteniipoobozowejzalicza-
łysię:męczliwość,bóległowyiuczuciepustkiztyługłowy,bóleokostnowe
nóg,uczucieuciskuwklatcepiersiowejorazhipodynamiaczynnościsłuchu
iwzroku.Naobjawysomatycznewgłębokiejasteniinakładałysięproblemy
psychiczne:utrataenergiiistanydepresyjne.AdamSzymusik(tamże)opisy-
wałteżtypowedlaPTSDsymptomy,występująceuocalonych,tj.(1)objawy
pobudzeniawpostaciskłonnościdoirytacjiiwybuchówgniewu,ograniczeń
wsamokontroli,zaburzeńuwagi,trudnościzzasypianiem,brakuciągłości
snuiuczuciaodpoczynkupośnie;(2)objawynawracania:koszmarynocne,
niechcianeobrazyiwspomnienia;(3)zmianynastrojuizmianywsferzepo-
znawczej:niezdolnośćdoodczuwaniaentuzjazmu,przyjemności,kompleks
niższości,skrajnyautokrytycyzmimyślisamobójcze,wycofywaniesięzre-
lacjispołecznych,wyobcowanieiżyciewodosobnieniu.Obserwowanoteż,
wcalenierzadkie,utrwalonezmianywosobowościpacjentów(tamże;Jaku-
bik,1988;Kępiński,2008).Badaniaocalałych,zarównodorosłych,jakidzie-
ci,trwająwróżnychkrajachdodziś(np.Barel,vanIJzendoorn,Sagi-Schwartz
iBakermans-Kranenburg,2010;Kimron,Marai,LorberiCohen,2019;Ten-
nant,GoulstoniDent,1993).WPolsceznaczącywkładwtymobszarzema
MariaLis-Turlejska,niestrudzonapropagatorkabadańnadtraumą(np.Lis-
-Turlejskaiin.,2008,2018).
Zaburzeniawstaniezdrowiapsychicznego
podoświadczeniachtraumatycznych
wklasyfikacjachDSMiICD
Wzasadziedowojnykoreańskiej,tj.wczesnychlat50.XXwieku,nie
możnamówićoznaczącympostępie,jeślichodziodiagnostykęzespołów
23
