Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
27
milczącezałożeniadotyczącekoncepcjiprzestrzeniisposobówjejkształtowania,
obecnewdyskursachnatematmiasta.
SposóbmyśleniaokształtowaniuprzestrzeniŁodzipozostawałwścisłym
związkuzwyobrażonymiformamiprzyszłejwspólnoty.Wartoprzytympamię-
tać,żeprasawsposóbniezwyklesilnywpływałanawykuwaniesięnowoczesnych
podmiotowości.UschyłkuXIXw.prasazwracałasiędookreślonejpubliczno-
ścimiejskiej,współtworzącwtensposóbrodzajnowegospołecznegowspółżycia
-nowoczesnemiastoprzemysłowe53.Wniniejszejksiążcepodjętoanalizękwestii
takrozumianegomiejskiegoobywatelstwa.Znowąsiłądałaonaosobieznaćpo
odtworzeniupaństwapolskiegow1918r.Wartozapytać,jakspolaryzowanepro-
jektyideologicznezabiegałyopoparcienowychrobotniczychczytelnikówijaki
rodzajpoczuciaprzynależnościoferowały.PoIIwojnieświatowejpróbybudowa-
niaspołecznejjednościrywalizowałyzsocjalistycznymizachętamidotworzenia
nowejtożsamościnludzipracy”.Chwiejnarównowagainieustannarywalizacja
pomiędzytegorodzajuprojektamibyłyprzedmiotemszczególnejuwagiwpo-
szczególnychrozdziałachtejksiążki.Przyglądającsiępierwszymlatomtrans-
formacjizapoczątkowanejw1989r.,wartostawiaćpytaniaoto,wjakisposób
powszechnyoptymizm,odczuwanyuproguzmian,przemieniłsięwzawód,
któryzakwestionowałpoczcieprzynależnościdowspólnoty.Wtymsamymcza-
sienowykapitalistycznyporządekwymuszałstworzenienowychhierarchiispo-
łecznychipopychałelitydosilniejszegoakcentowaniadystansu,dzielącegojeod
klasludowych.Przeplatałysięprzytymdwaelementy-nowoczesnepragnienie
ciągłegodoskonaleniaipowracającaprzyokazjigwałtownejhistorycznejzmiany
narracjaokoniecznościprzywróceniaporządku.
NaprzestrzeniinteresującegonaswtejksiążcestuleciaprasabyławŁodzijed-
nymzinicjatorówzmianspołecznych.Dziennikarzeokazywalisięniestrudzeni
wdiagnozowaniuproblemówiproponowaniudlanichrozwiązań.Częstoigno-
rowaliprzytymproblemsprawczegodziałaniasamychmieszkańcówitrakto-
waliichraczejjakobiekty,anieaktorówpostulowanychreform.Cisamozwańczy
specjaliściwdziedziniemiejskiegoplanowania,infrastrukturyczyspołeczeństwa
obywatelskiegowywieralipresjęnalokalnewładzeimieszkańcówmiasta,próbu-
jącprzyspieszyćpożądanezmiany.Ujawniającesięwdyskursiełódzkiejprasypra-
gnienieciągłegodoskonaleniamadługąiskomplikowanąhistorię54.Wniniejszej
książcepostawionopytaniaoistnienieciągłościpodtymwzględemodschyłku
epokicaratuażdotransformacjiw1989r.Szczegółowozbadanoróżneprzestrze-
nieinterwencji,punktyodniesienia,napodstawiektórychpostulowanezmiany
byłymodelowane,atakżewizjepożądanegoładu.Głębokiespołeczneipoli-
tycznetransformacjestymulowaływyobraźnięreformatorów,alerównieżrodziły
53
Zob.P.Fritzsche,ReadingBerlin…
54
T.Li,TheWilltoImprove.Governmentality,Development,andthePracticeofPolitics,Dur-
ham2007.
