Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sterdamuzpierwszymposelstwemrosyjskim(П.Пекарский1890:522).W1698roku
PiotrIzawarłnaokres15latumowęzholenderskimkupcem,typografemimiedzio-
rytnikiemJanemTessingiem(zm.1702)nawydaniewAmsterdamierosyjskichksiąg
ocharakterześwieckimwjęzykusłowiańskim(tj.rosyjskim)ipołacinie.Tessing,słabo
znającyrosyjski,podjąłzKopijewiczemwspółpracęwydawniczą,gdyżtenbyłuzdol-
nionympoliglotąwładającymwieloma(potocznymi)językami,tj.nprostąmową”:
polskim,rosyjskim,białoruskim,cerkiewnosłowiańskim,holenderskim,niemieckim,
greckimiłaciną.Wciąguzaledwietrzechlat(1699-1701)wdrukarniTessingawyda-
notrzynaścieksiążekedukacyjnych,napisanychnapodstawieznanychwEuropieźró-
deł,wnakładziepo2000-3000egzemplarzykażda,wtłumaczeniubądźopracowaniu
Kopijewicza,przeznaczonychdoodprawieniaprzezArchangielskdoMoskwy.Były
togłówniepodręcznikiszkolnedohistorii,arytmetyki,astronomii,nawigacji,woj-
skowości,gramatyki,retoryki,atakżesłownikidydaktyczne(zaВласовiМосковкин
2009a:37).WokresieamsterdamskimKopijewiczopracowałlubprzetłumaczyłłącznie
28książek(Быкова1958;ВласовiМосковкин2009a:42).Zważniejszychprac,które
przygotowałdodruku(jakozecer),wymienićnależynastępujące:Bведениекраткое
вовсякуюисториюпочинуисторичномуотсозданиямираясноисовершенно
списаное(1699),Краткоеиполезноеруковедениевоаритметыку(1699)8,Кра-
ткоесобраниеЛьвамиротворцаАвгустейшагоГреческагоКесаря.Показующее
делвоинскихобучениеотлатинскагоязыканаславяно-российскийдостоверне
переведенопоуказуПресветлейшагоиBеликагоГосударяНашегоЦаряиBелика-
гокнязяПетраАлексеевичаBсеяBеликияиМалыя,иБелыяРоссииСамодержца
(1700),ПритчыЭссоповы(1700).Wpracachtychuzewnętrzniłasięjegowczesno-
oświeceniowaorientacja,absolutyzującanaukęialfabetyzm.W1699rokuKopijewicz
wydałłacińsko-orazrosyjskojęzycznywykazogłoszonychdrukiembądźprzygotowa-
nychprzezniegododrukuksiążekpt.Рядовыйчин,имжекнигиименуются;pu-
blikacjatabyłapierwsządrukowanąbibliografiąrosyjską.WtymsamymrokuwAm-
sterdamiezpoleceniaPiotraIKopijewskiogłosiłrównieżpierwszyrosyjskiatlasnieba
(Кулганов,НиколаеваiЮнацкевич2016:92).Ponadtoopublikowałtablicefunk-
cjitrygonometrycznychiwydałpierwszyrosyjskojęzycznykalendarzСвятцыили
календарь(1702).WAmsterdamieKopijewiczwydrukowałksiążkęСентенцииот
различныхавторовсовокупный,wktórejanalizowałpoglądyautorówantycznych.
PośmierciTessinga(mającpewneproblemyzjegospadkobiercami)Kopijewicz
czyniłusilnepróbyzałożeniawłasnejdrukarniwNiemczech,PolsceiDanii;nie
otrzymałjednakzgodynarozpowszechnianieksiążekwRosji.Wlatach1705-1707
przebywałrównieżwGdańsku,gdzienapisałgramatykęrosyjskądlacudzoziemców
znającychjęzykniemieckiiłacinęРуковедениевграмматыкувоСлавянороссий-
скуюилиМосковскуюкооупотреблениюоучащихсяязыкамосковскаго(Manu-
ductioingrammaticaminSclavonicoRosseanamseuMoscoviticaminusumdiscentium
linguamMoscoviticam)(rys.1),którąogłosiłdrukiemw1706rokuwpodgdańskim
Stolzenbergu(obecniedzielnicaGdańska-Chełm)(Brocki1971:674).ZmarłwMo-
8Byłtopierwszyrosyjskipodręcznikdomatematyki.Kopijewskizalecałwnimnaukęliczeniazwy-
korzystaniempalców(Кулганов,Николаева,Юнацкевич2016:92).
22
