Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nZDziejówPrawa”.T.9(17).Katowice2016
ISSN1898-6986(wersjadrukowana)
ISSN2353-9879(wersjaelektroniczna)
WOJCIECHORGANIśCIAK
Katowice
WincentySkrzetuski
owojskudawnejRzeczypospolitej
ijegoreformie
ProblemzłegostanuarmiiorazzagadnieniereformywojskadawnejRze-
czypospolitejnieustającozajmowałyjednozczołowychmiejscwówczesnych
dyskusjachpolitycznych.GłoswtymzakresiezabrałrównieżWincentySkrze-
tuski,którybyłuznanympedagogiem,historykiem,prawnikiemipisarzem
politycznymdobystanisławowskiej1.Zasadniczymcelemniniejszegoartykułu
1BartłomiejSkrzetuski,imięzakonneWincenty,żyłwlatach174511791.Wjegodo-
robkuodnajdziemykilkaciekawychpraczzakresuhistorii,myślipolitycznejiprawa,wtym
przedewszystkimMowyogłówniejszychmateriachpolitycznych,któredałypolskiemupija-
rowipozycjęuznanegopisarzapolitycznego,potwierdzonąiugruntowanąpoopublikowaniu
wlatach178211784najbardziejnasinteresującegoPrawapolitycznegonarodupolskiego.Wy-
daniedrugiepoprawioneukazałosięw1787r.W1783r.Skrzetuskiprzygotowałskrócony
przekładdziełaMably’egoOprawodawstwieczyliopierwszychzasadachpraw.Ważnemiejsce
wpisarstwieSkrzetuskiegomiałahistoria.Jużw1772r.wydałDziejekrólestwaszwedzkiego
odpanowaniaWaldemara,tojestodroku1250doniniejszegorokuwedługlatporząd-
kuopisane.W1786r.napisałnazamówienieTowarzystwadoKsiągElementarnychHistorię
powszechnądlaszkółnarodowychnaklasęIV,dziejegreckiezawierającą.Wartopodkreślić,
żekolejnewydanieukazałosięwWilniew1797r.,ajaksięzdajeostatnie,szóstewKrzemień-
cuw1819r.Należytakżewskazać,najprawdopodobniejwtrakcieSejmuWielkiegoSkrze-
tuskiwspólniezkilkomainnymipijarami(JózefemKonstantymBogusławskimiFranciszkiem
KsawerymDmochowskim)pisałdlaposłówStronnictwaPatriotycznegogłosyimowysejmo-
we.Szerzejnatematdokonańuczonegopijarapatrz:F.Bentkowski:Żywotipraceuczone
ks.WincentegoSkrzetuskiegoS.P.W:PosiedzeniepubliczneKrólewskiegoWarszawskiego
Uniwersytetunauczczeniepamiątkizmarłychmężówodbytednia14lipca1827roku.War-
szawa1827,s.7117;E.Aleksandrowska:SkrzetuskiBartłomiej,imięzakonneWincenty.
W:Polskisłownikbiograficzny.T.38,z.3.Warszawa1Kraków1998,s.4351437.