Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Międzyoralnościąapiśmiennością:listludowyjakogatunekfolkloru(wariantemigracyjny)
23
typoweformułyetykietypożegnania,np.„SzczęśćBoże”(W.Korzeniowski,
Toronto,10.12.1981),zdrugiejstronymającharakterokazjonalny:wpisują
sięwformułyżyczeniowekalendarzaliturgicznegogłównychkomplek-
sówobrzędowychtegożkalendarzaBożegoNarodzeniaiWielkiejNocy,
jakoaktywolinadawcy(Skwarczyńska2006:208).
Jakzaznaczyliśmywcześniej,specyfikękomunikatuwłaściwego(treści
listów)określaindywidualnośćadresata.WprzypadkukolekcjiK(zkońca
XIXw.)iTZ(zpoczątkuXXw.)jesttoadresatzbiorowy,„domowy”
członkowierodziny.togłównielistyrodzinne,wśródktórychThomas
iZnanieckiwyróżnili:listyceremonialne,informacyjne,sentymentalne,
ideologiczne,literackie,dotycząceinteresów(ThomasiZnaniecki1976:
239-240),natomiastwprzypadkulistówemigracyjnychzregionalnym
uprofilowaniempochodzącychzarchiwumTOtenadresatjestjednostkowy,
stądgłównądeterminantęstanowispołecznarolategożadresatawśrodowi-
skupolonijnymiamerykańskim,jegorolemodel.Pochodnątejrolijestinten-
cjakomunikacyjnapragmatykapodlegającanawyrażeniucelupisania,
zamysłu,skierowaniaświadomościnabliższączydalsząrzeczywistośćnie-
obojętnądlaadresata(brakpostawyautotelicznej).Większośćanalizowanej
kolekcjistanowiąbowiemlistyniezkręgurodziny„wąskiej”(pokrewień-
stwawłaściwegoopartegonawięzachkrwi),lecz„super-rodziny”(pokre-
wieństwafikcyjnego,por.Horowitz1985:rozdz.2),obejmującejszerokikrąg
przyjaciół,znajomychoróżnymstopniuzażyłości,połączonychbądźprzez
wspólnepochodzenieregionalne(małąojczyznę)inarodowe(krajanie),
bądźprzezwspólnotęocharakterzeideologicznym(identyfikacjazideolo-
giąregionalizmupodhalańskiegosprzężonazreligiąwyznawanąkatoli-
cyzmem).Wśródnadawcówodnajdziemyznanepostaciedziałaczyregio-
nalnychwPolsce,wUSA,wWielkiejBrytaniiiKanadzie,pisarzyludowych
i„pokrewnedusze”zatroskaneoprzyszłośćkultury„korzeni”wamery-
kańskimwielogłosieetniczno-kulturowym.
Naplanpierwszylistuwysuwasięjegowartośćutylitarna,„niemożna
sobienawetwyobrazićlistu,prawdziwegolistu,oderwanegoodcelów
praktycznych”(Skwarczyńska2006:50).Celetestanowiązewnątrztekstowe,
aleiwewnątrztekstowedeterminantykomunikatówlistowych,oweintencje
komunikacyjneokreślonestrategiąpozytywną.Wanalizowanejkolekcji
zarchiwumTOwyróżnićmożnakilkapodstawowychintencji:dziękczynną,
dokumentacyjną,sprawozdawczą,konfesyjną(listy-wyznania).
Wymienioneintencjekomunikacyjnemogąwystępowaćpojedynczo
wprzestrzenijednegolistu,wówczas,gdylistwystępujewformie„opo-
wiadaniajądrowego[ł]wktórymautorkładzienacisknapewienośrodek
opowiadania”(Skwarczyńska2006:157),stanowiącydominantętreściową
listu.Częściejjednaklistymającharakter„opowiadaniabezjądrowego”,