Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
ROZMOWY
WOLTING:Globalizacjajestkształtowanaprzezgospodarkęświatowąiświato-
wysystemfinansowy,atezkoleisąrealizowaneprzezpolitykę.Jakąrolęprzy-
pisałbyśwtymwszystkimkulturze?
MARTIN:Trudnopowiedzieć,przyczymniejestempewien,czyglobalizację
ijejskutkimożnazredukowaćjedyniedopłaszczyznypolityczno-gospodarczej.
Podczasmoichpodróży,zwłaszczagdywyjeżdżamwrejonyogarniętekryzy-
semlubbardzobiedne,wyczuwammianowicie„oddolną”globalizację,nowy
rodzajodwagi,byniezgadzaćsięna„obiektywneprocesyhistoryczne”,sku-
teczniewykorzystywaćdowyrażaniasprzeciwunowemożliwościtechniczno-
-medialneitworzyćsieci(modnesłowo,którejednakmożemiećemancypacyj-
neznaczenie).Dlategokulturatodlamnieniekontrastmiędzyrzekomo„roz-
winiętymikulturami”a„współczesnościąbeztwarzy”,bankamiiMcDonald;s,
leczprzedewszystkimogromnaszansa,byominąćtradycjępodporządkowywa-
niasięifatalizmu.Towedługmniebardziejodpowiedniepodwzględemzarów-
noestetycznym,jakietycznymniżwygłaszanienapodiachkrytykującychglo-
balizacjęfrazesówczypodpisywaniesetnejpełnejogólnikówpetycjinapisanej
przezintelektualistów.WnaszymPENClubieodlatpracujęwkomitecieWri-
tersinPrison,wktórymangażujemysięnarzeczprześladowanychkolegów.
Niezostalioniuwięzieniprzezglobalizację,tylkoprzezrządzącychposzczegól-
nychkrajówidespotów,którzymajązresztąkonkretnenazwiskaiadresy.
WOLTING:Poruszaszsięzdużąlekkościąporóżnychczęściachświata.Jesteś
podróżnikiem.Poznajeszokolicę,jeżdżącponiej,rozmawiajączjejmieszkańca-
mi,pozwalającimwypowiadaćsięwTwoichtekstach.JakważnejestdlaCie-
biepokazanieczytelnikombezpośredniegoobrazumiejsc,któreodwiedzasz?
Amożepośrednieobrazyteżmająjakąśfunkcję?
MARTIN:Tociekawepytanie,bozmuszamniedoodkryciaczegośnowego,do
opisaniaperspektywy,októrejnigdyniemyślałemwtensposób.Wzasadzie
wczasiepodróżywogóleniemyślęwkategorii„miejscowykontraobcy”.Dla-
czegoobcokrajowcymielibybyćdlamniebardziejobcyniż,powiedzmy,nie-
mieccyideolodzyprawicyalbolewicy?Dlaczegomiałbymczućsiębardziejnie
namiejscuwautobusiewAfrycealbowbarzewdżungliniżwjakiejśdziurze
wSaksoniialbonaspotkaniachniemieckichautorów,wieczniemartwiących
się,czydostanądobrerecenzje?Nawiasemmówiąc,nieświadczytoofascyna-
cjitym,coobce,awręczprzeciwnie:jestemprzekonany,żewartościuznawa-
nezazachodnie,naprzykładprawaczłowiekairównouprawnieniepłci,sąuni-
wersalne,arelatywizmkulturowyjestcałkowiciereakcyjny.Pozatymwmojej
percepcjiobowiązuje(niezawszeprzekonywająca)zasadasympatiiiantypatii,
atakżezasadaerotycznegoprzyciągania.Otymsąmojeopowiadania–to,co
jeszczemogłobywnichtkwić,jestprawdopodobnieprzypadkiemdlaterapeu-
tówalboliteraturoznawców.
WOLTING:BronisławMalinowski,zpochodzeniakrakowianin,powiedział:
„Celpolega,krótkomówiąc,natym,byzrozumiećpunktwidzeniatubylca,zo-
baczyćjegosposóbpostrzeganiawłasnegoświata”.Czytencelwniecozmienio-
