Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
Przedmiotemprezentowanejpracy,którąuważamzawypowiedźantropologa
kulturowego,zewzględuzarównonatemat,jakizastosowanemetodybadawcze,
jestwspółczesnybawiącysięczłowiek,członekspołeczeństwakonsumpcyjnego.
Jesttoczłowiekchętniekorzystającyzrozlicznychproponowanychmurozrywek,
aletakżeumiejącyzorganizowaćsobieiswojemuotoczeniurozmaiteformyzabawy.
Zewzględunafakt,żedziśnawetrozrywkanajczęściejmiewacharakterinteraktyw-
ny,niedzielęopisywanychokazjiludycznychnazabawyirozrywki.Podziałtakina
tyleuległzatarciu,żenieodgrywaistotniejszejpoznawczoroli.
Okazjeludyczne,sytuacje,wktórychwspółczesnyczłowiekbawisięikorzysta
zrozrywek,sąniezmiernieliczne.Interesująmnieprzedewszystkim-aleniewy-
łącznie-takie,któreodbywająsięwmiejscachpublicznychigromadząlicznych
aktorówiwidzów.Wpracypomijam,rzeczjasnarównieżważne,zabawyirozryw-
kinprywatne”,odbywanewzamkniętymgronierodzinnymczysąsiedzkim,wro-
dzajurodzinnychbiesiadorganizowanychzrozmaitychokazji4.Szczególnąuwagę
poświęcampiknikom,świętomdzielniciulic,festiwalomnauki,rekonstrukcjomhi-
storycznymitympodobnymimprezommasowymodbywającymsięnaogółwprze-
strzeniachmiasta.
Wpracy,którawpierwszejkolejnościjestdokumentacjąformisposobówbawie-
niasięwspółczesnegohomoludens,formułujękilkatez,mamnadzieję,żeprzyto-
czonymateriałuprawomocnijewoczachczytelnika.
Popierwsze,uważam,żespołeczeństwopolskie-ograniczammojeprzypuszcze-
niadospołeczeństwapolskiego-stałosięwostatnimdwudziestoleciuspołeczeń-
stwemkonsumpcyjnymzewszystkimitegofaktukonsekwencjami.Sądtakiwydaje
misięsłusznyprzedewszystkimwodniesieniudomieszkańcówmiastdużychiśred-
niejwielkości,liczącychniemniejniż150-200tys.mieszkańców.Wmiastachtakich
zachodząprocesy,którepozwalająmówićospołeczeństwiekonsumpcyjnym,wręcz
ospołeczeństwiekonsumpcjizabawy.
Podrugie,twierdzę,żewspołeczeństwiekonsumpcyjnym,wktórymznaczącą
częściąowejkonsumpcjijestkonsumpcjazabawy,nawetwspołeczeństwietakim,
jakpolskie-jeszcześredniowkonsumpcjęzaangażowanym-mamydoczynienia
zprocesemnuludyczniania”kultury,przezwielubadaczyniesłusznienazywanym
nkarnawalizacjąkultury”.Przezokreślenietorozumiemustawicznerozszerzaniesię
społecznegozasięguzabawy,mnożeniesięjejform,ogarnianieprzezniąobszarów
czydziedzinżyciaspołeczno-kulturowego,którebyłydotychczassferamipowagi,
wktórychpowagadominowała,jaknauka,wiedzanaukowa,życiereligijne.
Potrzecie,choćuludycznieniekulturywspółczesnej,jakiwogólezabawa,niesie
wielepożytkówdlaczłowiekaizbiorowości5,toprzecieżniemożnaniezauważać
zaodrębnądyscyplinęnaukową,gdyżnieposiadasobietylkowłaściwegoprzedmiotubadań(dzieligo
zwielomainnymidyscyplinami),aprzedewszystkimsobiewłaściwychmetodbadawczych.Moimzda-
niem,ludologiatojedyniesubdyscyplinaantropologiikulturowej.
4Zob.R.Kantor,Biesiadaibiesiadowaniewewspółczesnejkulturzepolskiej,nZabawyiZabawki”
2008,R.8,(wyd.2010),nr1-4.
5Pisałemotymwartykule:R.Kantor,Człowiek-kultura-zabawa.Osocjalizacyjnychipacyfika-
cyjnychfunkcjachzabawy,nZabawyiZabawki”1998,R.2,nr3.
