Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Zabawawdobiespołeczeństwakonsumpcyjnego
baniawokreślonymtypierozrywki,możewięcpostawaczłowiekawzabawiewyra-
żajegoogólniejszystosunekdożycia,dowłasnegowzorukulturowego,dopracy”27.
Historycznestudianadludycznościąspołeczeństwminionychmogąwielepowie-
dziećodziejachizróżnicowaniuludzkiejkultury,ojejzmienności,takżeosamym
człowieku,któryswójludyzmrealizowałwrozmaityiniewyobrażalnieróżnorodny
sposób.Tutrzebapostawićpytanie,jakbawisięczłowiekwspółczesny,członekspo-
łeczeństwakonsumpcyjnego.
GeorgeRitzer,autorgłośnejpracyMagicznyświatkonsumpcji,pisał:
Nacałymświeciekonsumpcjaznaczywżyciuczłowiekacorazwięcej.Niektórzyuważa-
ją,żejestonasymbolemwspółczesnegospołeczeństwaAmerykiPółnocnejiwiększości
rozwiniętegoświata.Konsumujemywieleoczywistychrzeczy-szybkiedania,T-shirty,
dzieńwDisneyWorldzie-idużoinnych,którejużtakoczywisteniesą(wykład,usługę
medyczną,dzieńnastadioniebaseballowym).Konsumujemylicznetowaryiusługi,które
sąnamniezbędnedożycia,imnóstwoinnych,naktórepoprostumamyochotę28.
Człowiekzawszebyłkonsumentem,naczymzatempolegawspółczesnakon-
sumpcja,którajestfundamentemwspółczesnegospołeczeństwakonsumpcyjnego?
Zaspołeczeństwokonsumpcyjneuważasiętakie,wktórymnkonsumpcjastała
sięzjawiskiemmasowym,niezaśtylkodomenąbogatych,czyteżklasyśredniej.
[...]Społeczeństwowtedydopierostajesiękonsumpcyjne,kiedykonsumeryzmjest
fenomenemnaskalęmasową”.Ponadtospołeczeństwokonsumpcyjne
opartejestnaustawicznymwzrościewydatkówkonsumenckich,awzrosttenjestzasad-
niczydlaekonomicznegofunkcjonowaniasystemu.Cowięcej,kultura,ideologiaimo-
ralnośćrozwijająsięwzgodzieztymukłademekonomicznym.[...]Nienasyceniestaje
siętupowszechnąnormą.Stabilizacjaspołecznaipolitycznapozostająuzależnioneod
dostarczaniadóbrkonsumpcyjnych29.
JeanBaudrillardjakżecelniezauważył:
Społeczeństwokonsumpcjijesttakżespołeczeństwemprzyuczaniadokonsumpcji,spo-
łecznegotresowaniaiwdrażaniawkonsumpcję,innymisłowy,nowymiswoistymmode-
lemuspołecznienia,mającymzwiązekzpojawieniemsięnowychsiłwytwórczychimo-
nopolistycznąrestrukturyzacjąsystemugospodarczegoowysokimpoziomieprodukcji30.
27Ibidem,s.7-8.
28G.Ritzer,Magicznyświatkonsumpcji,tłum.L.Stawowy,Warszawa2001,s.9.
29J.B.Schorr,TheOverspentAmerican.WhyWeWantWeDoNotNeed,NewYork1999,cyt.za:
T.Szlendak,Supermarketyzacja.Religiaiobyczajeseksualnemłodzieżywkulturzekonsumpcyjnej,Wroc-
ław2004,s.6.Zob.takżeF.Bylok,Modelspołeczeństwakonsumpcyjnegoijegozastosowanienapoczątku
XXIwieku,[w:]Konsumpcja-istotnywymiarglobalizacjikulturowej,red.A.Jawłowska,M.Kempny,
Warszawa2005.
30
J.Baudrillard,Społeczeństwokonsumpcyjne.Jegomityistruktury,tłum.S.Królak,Warszawa
2006,s.94.Winnymmiejscuczytamy:nToludycznośćwcoraztowiększymzakresierządzinaszymi
stosunkamiwobecprzedmiotów,ludzi,wobeckultury,rozrywki,aczasemnawetpracyczypolityki.To
ludycznośćstajesiędominującymtrybemnaszegocodziennegozachowaniaidziałania,naszymhabitusem,
wtejsamejmierze,wjakiejwszystko,przedmioty,dobra,relacje,usługi,stająsięgadżetami”(s.144).
