Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rakterzegenetycznymiśrodowiskowymokreślanyjestfenotypem.Rozwój
człowiekajestwięcwypadkowądojrzewaniaorganizmuorazuczeniasiępod
wpływemoddziaływańotoczenia(Brzezińska2000,s.189).
Rozwójdokonujesięwobrębiedanegośrodowiskaotaczającegojednostkę.
Wroczyński(1976,s.77)środowiskiemnazywaskładnikistrukturyotaczającej
osobnika,któredziałająjakosystembodźcówiwywołująokreślonereakcje
(przeżycia)psychiczne.Założenie,żerozwójnależybadaćnatleśrodowiska
jestcharakterystycznedlapodejściaekologicznegoprezentowanegoprzez
Bronfenbrennera(za:Vasta,Haith,Miller2004).Abywpełnizrozumiećroz-
wój,trzebabraćpoduwagęrodzajinterakcjipomiędzywłaściwościamidziecka
ajegootoczeniem,przyczyminterakcjemającharakterdwukierunkowy.Bron-
fenbrenner(tamże)zaproponowałekologicznymodelrozwoju,wcentrumktó-
regoznajdujesiędzieckozeswoimiuwarunkowaniamibiologicznymiioso-
bowościowymi.Traktujeonrozwójpsychicznyjakorozwójdokonującysię
wkontekściezwiązkówjednostkiześrodowiskiem.Relacjepomiędzyjednost-
kąajejotoczeniemspołecznymmająwtymujęciucharakteraktywnejiwza-
jemnejinterakcji.Cytowanyautorpodkreśla,żerozwójosobyprzejawiasięw:
podejmowaniunowychrólizadańwnowychkręgachśrodowiska,
poszerzaniuiżnicowaniuśrodowiskajednostkiiwzmacnianiuinterakcji,
angażowaniusięwaktywnośćukierunkowanąnaśrodowiskowcelujego
utrzymania,zmianylubprzekształcenia(za:Przetacznik-Gierowska,Tysz-
kowa2003).Najbliższadzieckuwarstwaśrodowiskaokreślanajestmianem
mikrosystemu.Składasięnaniegomiędzyinnymirodzina,przedszkole,
szkoła,placówkisłużbyzdrowia,gruparówieśnicza.Kolejnąwarstwęśro-
dowiskastanowimezosystem,którytworzązwiązkipomiędzysystemami.
Jeżeliposzczególnemikrosystemysązesobąściślepowiązane,tworząko-
rzystniejszewarunkidlarozwojudziecka,np.relacjerodzinyiszkoły.
TrzeciąwyróżnionąprzezBronfenbrennerawarstwąśrodowiskajestegzo-
system,naktóryskładająsięinstytucjespołeczne,urzędy,środowiskosą-
siedzkieczydalszarodzina.Teelementyśrodowiskaniemająbezpośredniej
stycznościzdzieckiem,alepośredniowpływająnajegowarunkirozwojowe.
Ostatniąwarstwęśrodowiskastanowimakrosystemtworzonyprzezkulturę
ipodkulturę,wjakiejdzieckożyje,ijestonnajbardziejstałymelementem
środowiska(za:Vasta,Haith,Miller2004).
Pilecka(2007)analizujączwiązkipomiędzyfunkcjonowaniemdziecka
przewleklechoregoajegobliższymidalszymotoczeniem,odnosisiędopo-
szczególnychsystemów.Mikrosystemtowzóraktywności,rólistosunków,
wktórychotoczeniurozwijasiędziecko.Chorobastajesięwięcczęściąmikro-
systemu.Zdaniemautorkimezosystemobejmujeinterakcjepomiędzyrodziną,
szkołą,ośrodkamiterapeutycznymiirówieśnikami.Podstawowymaspektem
16