Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.AKSJOLOGICZNEPODSTAWYKONSTYTUCYJNEGOPRAWAINTERTEMPORALNEGO
założenieoracjonalnościprawodawcyobejmujetakżezałożenieojegoracjo-
nalnościaksjologicznej,copowinnowykluczaćprzyjmowanierozstrzygnięćin-
tertemporalnychaksjologicznieniespójnychispołecznienieakceptowalnych28.
Ujęciekonsekwencjonalistyczneodwołujesiętymczasemdopożądanychkonse-
kwencji(społecznych,ekonomicznych),jakiewywołaćmożeokreślonerozstrzy-
gnięcieintertemporalne.Najczęściejobauzasadnieniafunkcjonująwdyskursie
konstytucyjnymrównolegle29.Zauważyćjednaknależy,żewpraktyceuzasad-
nienieaksjologicznebędziemiałozawszecharakterpierwotnyisamoistnywobec
rozważańkonsekwencjonalistycznych.Analizakonsekwencjiprzyjęciaokreślo-
nejtechnikiintertemporalnejniemożeprzecieżodbyćsiębezprzeprowadzenia
inconcretooceny(prowadzonejzperspektywykonkretnychwartości)potencjal-
nychskutkówjejzastosowania.
Formułowanewobecrozstrzygnięćintertemporalnychroszczenieichaksjolo-
gicznegouzasadnieniarodzipytanieomożliwośćsformułowaniakompleksowej
teoriiprawaintertemporalnegoocharakterzenormatywnym,zestawuuniwersal-
nychdyrektyw,któremiałybydeterminowaćkierunekrozstrzygnięćintertempo-
ralnychnapodstawiespójnegosystemuwartości.Możliwośćtakązdecydowanie
wykluczyłJarosławMikołajewicz.Wjegoocenieniejestmożliwe,nbywdro-
dzeswoistychrozumowańowartościachmożnabyłopodstawyaksjologiczne
poszczególnychrozstrzygnięćintertemporalnychuporządkowaćwjakąśteorię
normatywnączychoćbywskazaćsytuacje,wktórych,zewzględówmoralnych,
należałobystosowaćtakie,anieinnerozstrzygnięciaintertemporalne.Jaksię
wydaje,opoprawnościposzczególnychrozstrzygnięćintertemporalnychmożna
orzekaćjedyniewstosunkudoposzczególnychprzypadków,odwołującsięprzy
tymdokonkurencyjnychwartości.Istotąbowiemprawaintertemporalnegojest
rozstrzygnięcieproblemuintertemporalnego,zczymzawszezwiązanejestdoko-
naniepewnegowyboruwartości”30.
Jaksięwydaje,specyfikaproblematykiintertemporalnejrzeczywiścieutrud-
nia,jeśliwręcznieuniemożliwia,stworzenieabstrakcyjnejteoriinormatywnej,
którawsposóbkompleksowyrozwiązywałabydylematyaksjologicznezwiąza-
nezkoniecznościądokonaniarozstrzygnięćintertemporalnych.Dotyczytotakże
konstytucyjnegoprawaintertemporalnego.
Wodniesieniudowyróżnianejwmonografiipłaszczyznywertykalnejnaj-
częściejpodnosisięnastępująceargumenty.Popierwsze,choćkonstytucjain
28J.Mikołajewicz,Prawointertemporalne.Zagadnieniateoretycznoprawne,Poznań2000,
s.105.
29J.Mikołajewicz,M.Smolak,Aksjologicznezałożeniaprawaintertemporalnego,[wi]Proble-
matyka…,s.699-701.
30J.Mikołajewicz,Prawointertemporalneł,s.112;zob.takżeiP.Tuleja,Konstytucyjnepod-
stawyprawaintertemporalnegoworzecznictwieTrybunałuKonstytucyjnego,KwartalnikPrawa
Prywatnego,1997,nr1,s.154-155.
